Superorganizm. Czy ciało ma granice?

Gdzie leży granica między naprawą a udoskonalaniem ludzkiego ciała? Tegoroczne Przemiany biorą pod lupę przedrostek „super” jako wyraz ducha naszych czasów (Zeitgeist), w których przyszłość homo sapiens napędzana jest potrzebą coraz sprawniejszego i dłuższego życia. Najnowsze osiągnięcia medycyny regeneracyjnej i robotyki idą dziś w parze z dynamicznym rozwojem rynku fitness i well-being. Czy jesteśmy gotowi na ingerencję w biochemiczną strukturę naszych ciał i technologiczny upgrade? Czy chcemy przełamywać fizyczne i intelektualne ograniczenia, aby upodobnić się do tak popularnych obecnie filmowych superbohaterów? Przecież z perspektywy ekologii naszych ciał, jesteśmy „super” już od urodzenia. I nie jest to bynajmniej nasza zasługa! 

Choć traktujemy nasze ciała jak osobistą własność, to w rzeczywistości są one własnością wspólną. Ludzki organizm to konglomerat życia, na który – oprócz komórek eukariotycznych – składają się: bakterie, grzyby, archeony i wirusy, czyli nasz mikrobiom. Ta populacja ponad 100 bilionów mikroorganizmów, kolonizujących praktycznie każdą zewnętrzną i wewnętrzną powierzchnię ciała, sprawia, że człowiek jest ekosystemem tak złożonym jak las deszczowy czy rafa koralowa. Ocenia się, że 70–90% wszystkich komórek w ludzkim ciele to bakterie, reprezentujące około 10 000 różnych gatunków. Bogactwo życia bakteryjnego kształtuje naszą biologię od narodzin aż po grób, wpływając na zdrowie, metabolizm i samopoczucie. Zachwianie jego równowagi może prowadzić do katastrofy, czego dobitnym przykładem jest rosnąca antybiotykooporność, spowodowana nadmiernym i nieuzasadnionym stosowaniem przez nas antybiotyków.  

Dzięki swojej niezwykłej bioróżnorodności i znaczeniu dla podstawowych procesów życiowych, mikrobiom rzuca wyzwanie tradycyjnym kategoriom tożsamości i w konsekwencji rozmywa biologiczne granice, poprzez które zwykliśmy się definiować. „Ja” to tak naprawdę „my” – żywy kolektyw, jednym słowem: superorganizm. Choć pojęcie to odnosi się na ogół do konkretnych gatunków, których osobniki tworzą wyspecjalizowane grupy, na podobieństwo organów w ciele (dotyczy to zwłaszcza kolonii owadów społecznych, jak mrówki czy termity), to coraz więcej naukowców postuluje odniesienie superorganizmu do ludzi. Jesteśmy „super”, bo jesteśmy wielością, opartą na symbiotycznych powiązaniach, sięgających miliardów lat ewolucji. Wizja super-człowieka wcale się jednak na tym nie kończy. 

Z poziomu mikrobiologii przejdźmy teraz na poziom ludzkiej myśli i wyobraźni, które determinują i kierują rozwojem nauki. Sięgające XVI wieku mechanistyczne teorie przyrody przyzwyczaiły nas do postrzegania ciała jako niezwykłej maszyny, która teoretycznie – dobrze naoliwiona i trwale konserwowana – mogłaby pracować w nieskończoność. Choroby, jakim ulegamy i ostateczna śmierć są w takim ujęciu wynikiem jakiejś technicznej usterki – na przykład serce przestaje pompować krew, a wątroba ulega zwłóknieniu i martwicy. Może należałoby więc wyhodować sobie zastępczą wątrobę lub zaprojektować nową, udoskonaloną wersję serca, którego budowa minimalizuje ryzyko zatorów?  

Zawrotny postęp inżynierii genetycznej, medycyny regeneracyjnej, nanotechnologii czy robotyki wyznacza historycznie nowy horyzont tzw. wspomaganej ewolucji. Badania nad komórkami macierzystymi, drukiem tkanek i organów, a także nowe leki i terapie genowe stają się naszą codziennością, eliminując kolejne choroby genetyczne czy wspomagając odbudowę organizmu po groźnych urazach i chorobach. Jednocześnie, innowacje w zakresie bionicznych protez czy implantów wszczepianych do mózgu niosą nadzieję dla osób z niepełnosprawnościami. Jeśli dodamy do tego wizję krążących w naszym krwioobiegu milionów nanorobotów usuwających infekcje, zwalczających komórki rakowe czy przepisujących DNA, to przyszłość naszego gatunku rysuje się nad wyraz optymistycznie. W oczywisty sposób nasuwają się jednak podstawowe pytania natury etycznej. Kto w pierwszej kolejności skorzysta z dobrodziejstw medycyny przyszłości? Czy nowe terapie i leki wykorzystamy tylko do naprawy usterek, czy za ich pomocą zdecydujemy się na biochemiczny upgrade ludzkiej maszyny?  

Każdy z nas nosi w sobie wyobrażenie najlepszej wersji siebie, w pełni wykorzystującej swój fizyczny i intelektualny potencjał. W pogoni za byciem „super” przekraczamy kolejne biologiczne i kulturowe granice. Chcemy być silniejsi, mądrzejsi, długowieczni. Ustalać nowe normy witalności. Mając do dyspozycji tak wiele narzędzi, których dostarcza nam nauka, warto jednak zatrzymać się na chwilę i – jakby na marginesie wielkich planów wzmacniania i udoskonalania naszych ciał – zastanowić się nad tym, co powinniśmy w sobie zachować w niezmienionym kształcie. 

Przemiany to laboratorium przyszłości. Platforma nieskrępowanej wymiany myśli pomiędzy naukowcami, technologami, projektantami, artystami i wszystkimi tymi, którzy zainteresowani są możliwymi kierunkami rozwoju na różnych płaszczyznach życia społecznego. W tym roku zapraszamy do wspólnej refleksji i dyskusji na temat ludzkiego ciała, rozumianego jako nośnik informacji, sieć międzygatunkowych powiązań, czy genialna biologiczna maszyna. Program festiwalu obejmuje interdyscyplinarne panele eksperckie, debaty poświęcone biohakerom, żołnierzom i sportowcom przyszłości, pokazy filmowe, performance i wystawę o charakterze art&science. Czekają nas również koncerty muzyki elektronicznej z wizualizacjami na kopule planetarium, a także spotkania i warsztaty w kawiarni festiwalowej. Główne wątki tematyczne festiwalu podsumujemy na specjalnym spotkaniu, w którym udział wezmą wybitny pisarz science fiction – Jacek Dukaj i założycielka Digital University – Jowita Michalska.  

Do zobaczenia na Przemianach! 

Rafał Kosewski 
Kurator Festiwalu Przemiany 

6 października

• Centrum konferencyjne, poziom 0 (sala audytoryjna)

   

  • godz. 19.00–20.30: prezentacje
  • godz. 21.30–23.00: pierwszy seans w Kinie Przemian (I am human, reż. Elena Gaby, Taryn Southern)

• Centrum konferencyjne, poziom 1

   

  • godz. 20.30–23.00: wernisaż wystawy
  • godz. 21.00–23.00: set dj-ski (Maciek Polak)

XIII edycję Festiwalu Przemiany otworzymy spotkaniem z trojgiem wyjątkowych gości, którzy w oparciu o swoje badania naukowe lub twórczość artystyczną zinterpretują tegoroczne hasło: „superorganizm”.

Dr Ruth Dudek-Wicher – adiunkt w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, opowie o badaniach nad mikrobiomem i jego znaczeniu dla naszego zdrowia.

Prof. Bogusław Pawłowski – kierownik Zakładu Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego, przybliży wybrane aspekty ewolucji ludzkiego organizmu i związane z nią różnorodne kompromisy, świadczące o dotychczasowym sukcesie adaptacyjnym naszego gatunku.

Olivia Arthur – brytyjska fotografka i członkini stowarzyszenia Magnum Photos, przedstawi swój projekt fotograficzny, dokumentujący współczesną ewolucję technologiczną człowieka – od bioniki i inteligentnych protez, po syntetyczne mięśnie i uderzająco realistyczne roboty.

Każda prezentacja potrwa około 15 minut. Zarezerwowaliśmy również czas na pytania i odpowiedzi.

W drugiej części wieczoru zapraszamy na wernisaż wystawy pt. Superorganizm i do kawiarni festiwalowej, gdzie ze swoim autorskim setem dj-skim wystąpi poeta i muzyk Maciek Polak. Będzie można także zobaczyć pierwszy seans Kina Przemian.

Dr Ruth Dudek-Wicher – farmaceutka, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii farmaceutycznej i Parazytologii na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Jej główne zainteresowania naukowe to biofilm, choroby jamy ustnej, mikrobiom, olejki eteryczne oraz racjonalna antybiotykoterapia. Aktualnie realizuje specjalizację z farmacji klinicznej. 

Zwyciężczyni konkursu FameLab 2018 i laureatka nagród 30 Kreatywnych Wrocławia oraz Osobowość Roku 2020. Autorka 20 publikacji naukowych. Posiada także doświadczenie w zakresie Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej oraz Pharmacovigilance.

Prof. dr hab. Bogusław Pawłowski – kierownik Zakładu Biologii Człowieka UWr. Zajmuje się ewolucją człowieka, ale głównie biologicznym podłożem ludzkich zachowań i preferencji, a w szczególności sygnalizacyjnym znaczeniem cech fizycznych postrzeganych jako atrakcyjne. W latach 2006-2010 dyrektor Zakładu Antropologii PAN we Wrocławiu, a w latach 2019-2023 – prezydent europejskiego towarzystwa naukowego EHBEA (European Human Behaviour & Evolution Association). Współzałożyciel i przewodniczący (od 2013 r.) Polskiego Towarzystwa Nauk o Człowieku i Ewolucji (PTNCE). W kadencji 2021-2024 Wiceprzewodniczący Rady Uniwersytetu Wrocławskiego. Stypendysta NATO i Royal Society w University of Liverpool (1997/98). 

Autor ponad 100 oryginalnych publikacji naukowych w prestiżowych czasopismach (np. Nature, Scientific Reports, Current Anthropology, Evolution and Human Behavior, Am. J. Phys. Anthropol.). Pod jego redakcją ukazała się monografia pt. Biologia atrakcyjności człowieka. Współautor (z T. Ulanowskim) popularnonaukowej książki pt. Nagi umysł. Dlaczego jesteśmy jacy jesteśmy. Ludzka natura bez złudzeń. W 2016 r. nagrodzony tytułem Popularyzator Nauki w konkursie PAP Nauka w Polsce i MNiSW.

Olivia Arthur – londyńska fotografka, znana z dogłębnych badań tożsamości osobistej i kulturowej. Jej pierwsza książka Jeddah Diary opisuje życie młodych kobiet w Arabii Saudyjskiej. Druga – Stranger, to podróż do Dubaju, pokazana z perspektywy osoby ocalałej z katastrofy statku. Niedawno Arthur zaczęła również badać relacje człowieka z własnym ciałem, swoją fizycznością i jej związkami z technologią.

Współzałożycielka przestrzeni fotograficznej Fishbar w Londynie. W 2013 r. została członkinią agencji Magnum Photos, a w latach 2020-2021 była jej prezeską. Jej prace były wystawiane na całym świecie i znajdują się w kolekcjach instytucjonalnych w Wielkiej Brytanii, USA, Niemczech i Szwajcarii. 

• Centrum konferencyjne, poziom 1 
• 7 października, godz. 13.00, 14.30, 16.00

Współczesna bioinżynieria umożliwia spersonalizowane formy leczenia, likwidację licznych wad wrodzonych, regenerację i wymianę narządów, a także poprawę naturalnych funkcji fizycznych i umysłowych człowieka. Czy za zestawem tak zaawansowanych narzędzi stoi konkretna wizja zdrowia i długowieczności? Czy potrafimy przewidzieć konsekwencje wzmacniania i ulepszania naszych ciał?  

Podczas spotkań z wybitnymi przedstawicielami świata nauki i sztuki, proponujemy podróż w głąb ludzkiego ciała – od komórek, przez organy, kończąc na holistycznych programach przedłużania życia całego organizmu.  
Każdy panel rozpoczniemy od krótkich prezentacji, wprowadzających w arkana badań lub twórczości naszych gości. Będą one punktem wyjścia do nieskrępowanej dyskusji i zadawania pytań o przyszłość naszego zdrowia.  

Program

13.00–14.00 | Regeneracja: Komórki macierzyste i biodruk

Moderator: Mateusz Pawełczuk

Goście: prof. dr hab. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko (Instytut Biologii Rozwoju i Nauk Biomedycznych Uniwersytetu Warszawskiego), dr Marco Costantini (Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk) 

Korzystanie z komórek macierzystych staje się terapeutycznym standardem, a lista leczonych dzięki nim schorzeń stale rośnie. Prof. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko opowie o rodzajach tych komórek, ich hodowli oraz zastosowaniu w medycynie regeneracyjnej. Dr Marco Costantini zaprezentuje drukarki drukujące tkanki i narządy. Jego zespół opracował technologię, umożliwiającą m.in. wytwarzanie substytutu mięśnia na bazie biokompatybilnego żelu. Pozwala ona na odbudowę głęboko uszkodzonych mięśni szkieletowych z niespotykaną dotąd skutecznością. 

Maria Anna Ciemerych-Litwinienko –
biolożka specjalizująca się w biologii rozwoju ssaków, komórek macierzystych, problematyce dotyczącej regeneracji mięśni szkieletowych. Nauczycielka akademicka, popularyzatorka nauki. Kieruje Zakładem Cytologii oraz Instytutem Biologii Rozwoju i Badań Biomedycznych (Wydział Biologi Uniwersytetu Warszawskiego). Pełniła funkcję prodziekan ds. organizacji badań Wydziału Biologii UW. 

Odbyła staże naukowe na University of Manchester, University of Cambridge, Jacques Monod Institute w Paryżu, Dana Farber Cancer Insitute Harvard Medical School w Bostonie. Jest członkinią Polskiej Akademii Umiejętności, Rady Dyscypliny i Rady Wydziału Biologii UW, Rad Naukowych Instytutu Nenckiego PAN i Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN oraz Komitetu Biologii Molekularnej Komórki PAN.  Ekspertka w krajowych i zagranicznych organizacjach finansujących naukę. Współautorka 88 publikacji naukowych w języku angielskim, kilku rozdziałów w książkach, doniesień konferencyjnych. Kieruje projektami badawczymi dotyczącymi biologii rozwoju, różnicowania komórek macierzystych i ich wykorzystania w medycynie regeneracyjnej. Poza nauką tworzy kolaże analogowe i cyfrowe, projektuje ilustracje i okładki książek.

Marco Costantini, PhD – chemik przemysłowy. Pracował na Politechnice Warszawskiej, a później na Università Campus Bio-Medico w Rzymie. Od 2022 r. kieruje multidyscyplinarnym zespołem Instytutu Chemii Fizycznej PAN, pracującym nad konwergencją inżynierii materiałowej, biologii i mikroprzepływów.

Jego obecne zainteresowania badawcze obejmują rozwój zaawansowanych strategii modelowania (in vitro) i naprawy układu mięśniowo-szkieletowego (in vivo), z wykorzystaniem materiałów porowatych o ulepszonych właściwościach fizykochemicznych. Wraz z zespołem opracował technologię umożliwiającą m.in. drukowanie 3D substytutu mięśnia na bazie biokompatybilnego żelu.

14.30–15.30 | Naprawa czy upgrade? Bioniczne organy 

Moderator: Mateusz Pawełczuk

Goście: dr n. med. Marta Klak (Fundacja Badań i Rozwoju Nauki), Amy Karle

Choć ludzkie organy rosnące w bioreaktorach wciąż kojarzą nam się z fantastyką, ta wizja powoli zaczyna stawać się rzeczywistością. Porozmawiamy o hodowlach i terapiach regenerujących organy oraz o pomysłach związanych z projektowaniem ich udoskonalonych wersji. Dr Marta Klak zaprezentuje projekt bionicznej trzustki, nad którym pracuje Fundacja Badań i Rozwoju Nauki. To może być przełomowe osiągnięcie polskiej nauki! Chorzy przestaną czekać na dawców, a sama procedura przeszczepu stanie się mniej inwazyjna i tak samo skuteczna. Drugi gość to Amy Karle – amerykańska artystka, tworząca na styku nauk biologicznych i technologii cyfrowych. Pokaże projekt serca – pracę, w której poprzez biodruk 3D i inżynierię generatywną poszukuje sposobów zapobiegania zatorom w naczyniach krwionośnych.

Marta Klak – biotechnolog, doktor nauk medycznych. Od 2017 roku związana z Fundacją Badań i Rozwoju Nauki. W POLBIONICA kieruje zespołem realizującym innowacyjne projekty naukowe z zakresu wytwarzania i produkcji biomateriałów i biodrukowania 3D narządów z układem naczyniowym oraz modeli tkankowych wykorzystywanych w transplantologii, medycynie regeneracyjnej i badaniach farmakologicznych. Współautorka 20 publikacji w czasopismach z listy filadelfijskiej oraz ponad 40 doniesień naukowych prezentowanych na konferencjach krajowych i międzynarodowych. Bierze udział w projekcie biodrukowania 3D bionicznej trzustki. Jego sukces może przynieść pionierskie rozwiązania terapeutyczne dla pacjentów żyjących z cukrzycą typu 1 oraz z przewlekłym zapaleniem trzustki.

Amy Karle – ciesząca się uznaniem międzynarodowych krytyków ultrawspółczesna artystka i futurystka, specjalizująca się w technologiach wykładniczych. Tworzy nowe, hybrydowe formy sztuki, syntetyzując systemy fizyczne, biologiczne i obliczeniowe, aby powstały angażujące emocjonalnie i stymulujące intelektualnie dzieła sztuki, które ukazują potencjał technologii w kształtowaniu przyszłości. 
W ramach wymiany kulturalnej Inkubatora Sztuki Amerykańskiej Departamentu Stanu USA, była artystką-dyplomatką w Polsce, a także rezydentką w Centrum Nauki Kopernik. Jest często zapraszana jako ekspert i uczestnik zespołów doradczych, wspierających dialogu na temat wpływu zaawansowanych technologii na przyszłość człowieka. 

Prace Amy Karle są wystawiane na całym świecie, m.in. w: Ars Electronica (Austria), Centre Pompidou (Francja), Contemporary Art Platform (Kuwejt), FILE (Brazylia), Media Arts Biennale (Chiny), Mori Art Museum (Japonia), The Smithsonian (USA), Triennale Milano (Włochy). Została uhonorowana tytułem jednej ze 100 najbardziej inspirujących i wpływowych kobiet na świecie według BBC.

16.00–17.00 | Długowieczność

Moderator: Rafał Kosewski

Goście: dr Rafał Lolo (AstraZeneca Pharma Poland), dr Łukasz Jurek (Katedra Socjologii i Polityki Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu) 

W dobie dynamicznego rozwoju bioinżynierii, długowieczne społeczeństwo staje się jednym z kluczowych zagadnień, wymagających pogłębionej, wieloaspektowej debaty publicznej. Spojrzymy na proces starzenia się jak na chorobę i porozmawiamy o perspektywach oraz konsekwencjach jego leczenia. Najważniejsze kierunki badań dotyczące spowalniania lub odwracania zegara biologicznego przedstawi dr Rafał Lolo (Senior Director, Precision Medicine Lead, Oncology R&D w AstraZeneca Pharma Poland). Wspólnie z dr. Łukaszem Jurkiem zastanowimy się nad wpływem wydłużania się życia na rynek pracy, służbę zdrowia czy system emerytalny.

Rafał Lolo, PhD –
biolog molekularny, specjalizujący się w procesach uszkodzenia i naprawy DNA. Ukończył studia magisterskie na kierunku biotechnologia medyczna na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz studia doktoranckie z onkologii molekularnej na Unversity College London. Pracował naukowo na Uniwersytecie Oxfordzkim oraz Uniwersytecie Kopenhaskim. Od 2014 r. związany jest z firmą AstraZeneca Pharma Poland, gdzie zajmuje się rozwojem leków i diagnostycznych testów molekularnych w onkologii.   

Łukasz Jurek, PhD – ekonomista, gerontolog i polityk społeczny. Pracuje jako adiunkt na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu (Katedra Socjologii i Polityki Społecznej). Jego działalność naukowo-badawcza oscyluje wokół zagadnień związanych z ekonomicznymi aspektami przeobrażeń demograficznych, zwłaszcza procesu starzenia się ludności.  

Zajmuje się także kwestią finansowania świadczeń socjalnych oraz efektywności państwa opiekuńczego. Główne obszary jego zainteresowań to: demografia rynku pracy, konstrukcja systemu zabezpieczenia społecznego, organizacja i finansowanie opieki długoterminowej, nadużycia socjalne, zarządzanie wiekiem i decyzje emerytalne.  

Autor książek: Ekonomia starzejącego się społeczeństwa oraz Łączenie pracy zawodowej z opieką nad osobą starszą w Polsce. W 2019 r. został stypendystą programu im. Bekkera, w ramach którego odbył staż badawczy w Oxford Institute of Population Ageing (Oxford University). W ramach programu Erasmus+ prowadził wykłady na uniwersytetach w Larnace (Cypr), Skopje (Macedonia), Warnie (Bułgaria), Lwowie (Ukraina), Koszycach (Słowacja), Mińsku (Białoruś), Villach (Austria), Koper (Słowenia) i Rijece (Chorwacja).

• Co: Debaty
• Kiedy: 8.10 (niedziela) o godz. 13.00, 14.30, 16.00  
• Gdzie: zaplecze audytorium (Centrum konferencyjne, poziom 0)

Nowe osiągnięcia oraz możliwości nauki i technologii fascynują, ale i budzą sprzeciw. Zwłaszcza jeśli dotyczą ulepszania człowieka.  Wyobraźmy sobie armie cyborgów walczących na froncie, olimpiadę, na której rywalizują sportowcy z genetycznymi modyfikacjami, czy dzieci z ulepszeniami zamawianymi w laboratorium. Jak daleko możemy się posunąć w ulepszaniu organizmu człowieka? Gdzie leży granica? Jakie zmiany jesteśmy w stanie zaakceptować? Czy odpowiedź jest zawsze jednoznaczna? Zastanówmy się nad problemami etycznymi związanymi z badaniami i technikami stosowanymi we współczesnej biologii, biotechnologii i medycynie.  

Zapraszamy do dyskusji! Tematy prezentować będą eksperci. Uczestnicy podzielą się na dwie grupy („za” i „przeciw” prezentowanej koncepcji) i spróbują przekonać się nawzajem do swoich racji. Prowadzący spotkania, Beata Głowacka i Jakub Tołkaczewski, zadbają o „pazur” i kulturę dyskusji. 

Program spotkań:

8.10, godz. 13.00 – Żołnierz przyszłości
z dr. hab. Łukaszem Kamieńskim z Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego 

Amerykanie od dłuższego czasu rozwijają projekty udoskonalania żołnierzy za pomocą biotechnologii: od środków psychochemicznych po profilowanie genetyczne, od inteligentnych strojów i egzoszkieletów po poszerzanie zmysłów i percepcji. Obszarem, który ma szczególny potencjał w tworzeniu „super żołnierza” przyszłości, są neurotechnologie. Interfejs tzw. zamkniętej pętli (closed-loop) pozwala automatycznie i nieświadomie dla żołnierza modulować jego stany kognitywne, emocjonalne i behawioralne, na przykład zapobiegając spadkowi koncentracji lub nastroju, wzmacniając czujność i pamięć roboczą. Łączenie sztucznej inteligencji i neurotechnologii z ludzkim umysłem budzi wątpliwości natury etycznej. Czy można zaakceptować naruszenie autonomii jednostki i jej sprawczości?  Kto ponosi odpowiedzialność za działania takich żołnierzy?  Czy jesteśmy gotowi zaakceptować cyborgizację?

8.10, godz. 14.30 – Sportowiec przyszłości z dr. Pawłem Kaliszewskim z Polskiego Laboratorium Antydopingowego w Warszawie

W walce o wyniki sportowe współzawodnictwo toczy się nie tylko na arenach sportowych, ale i w laboratoriach. Naukowcy poszukują sposobów na przesunięcie granic wydolności ludzkiego ciała. Jaki ma być sportowiec przyszłości? Ulepszony dzięki technologii aby mógł osiągać to co jest dziś nieosiągalne? A może powinien przypominać sportowca antycznego, zdobywającego nagrody dzięki ciężkiej pracy, silnej woli i naturalnym predyspozycjom? Co zrobić i jak, aby ta druga opcja była w ogóle możliwa? Jak przypilnować sportowców, aby nie ulegali pokusie zwiększania swoich możliwości dzięki stosowaniu dopingu i czy jest to możliwe?

8.10, godz. 16.00 – Etyka ulepszania człowieka z dr Joanną Różyńską z Centrum Bioetyki i Bioprawa na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego

Wyobraźmy sobie świat, w którym nauka dysponuje narzędziami pozwalającymi na bezpieczne i skuteczne ingerowanie w ludzki genom, ulepszanie zdolności fizycznych i poznawczych człowieka, wydłużanie ludzkiego życia poza granice gatunkowe, na projektowanie przyszłego potomstwa. Wielu z nas taki świat zapewne wydałby się spełnieniem marzeń. Czy powinniśmy dążyć do jego urzeczywistnienia? Czy powinniśmy zmieniać „naturę” człowieka i „bawić się w Pana Boga”? Czy rodzice powinny mieć prawo do decydowania o poziomie inteligencji, talentach, urodzie przyszłych dzieci? 

Dr Łukasz Kamieński – nauczyciel akademicki i autor, profesor na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się głównie przyszłością wojny, biotechnologicznym udoskonalaniem żołnierza i nowymi technologiami militarnymi, głównie w kontekście Stanów Zjednoczonych.

Ważnym aspektem jego rozważań są społeczne i etyczne konsekwencje innowacji technicznych. Jego najnowsza książka Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości ukazała się w 2022 r.  nakładem Wydawnictwa Czarne. Ma w swoim dorobku także inne książki: Farmakologizacja wojny. Historia narkotyków na polu bitwy, Nowy wspaniały żołnierz. Rewolucja biotechnologiczna i wojna w XXI wieku i Technologia i wojna przyszłości. Wokół nuklearnej i informacyjnej rewolucji w sprawach wojskowych.

Dr Paweł Kaliszewski – zastępca dyrektora Polskiego Laboratorium Antydopingowego, kierownik jednostki zarządzającej paszportami biologicznymi zawodników. Od ponad 16 lat prowadzi badania naukowe i laboratoryjne w dziedzinie wykrywania substancji zabronionych w organizmach sportowców.  

Trzykrotnie pełnił funkcję międzynarodowego eksperta w laboratoriach olimpijskich w Londynie (2012 r.), Soczi (2014 r.) i Pjongczang (2018 r.). Jest autorem i współautorem wielu prac naukowych opublikowanych w Polsce i za granicą. Był również członkiem Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie.  

Dr Joanna Różyńska – adiunkt w Zakładzie Etyki oraz badaczka Centrum Bioetyki i Bioprawa Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół etyki badań naukowych z udziałem człowieka, etyki prokreacyjnej oraz praw człowieka i biomedycyny. 

Przewodnicząca Komitetu Bioetyki PAN i członek UNESCO International Bioethics Committee. Zasiada także w WHO Research Ethics Review Committee, the Compassionate Use Advisory Committee (NYU School of Medicine, USA), Krajowej Radzie Transplantacyjnej oraz Komisji Rektorskiej ds. Etyki Badań Naukowych z Udziałem Człowieka (Uniwersytet Warszawski).  

Autorka licznych publikacji z zakresu bioetyki i prawa medycznego, w tym książek Świadoma zgoda na udział w eksperymencie medycznym. Poradnik dla badacza (razem z M. Czarkowskim), Od zygoty do osoby. Potencjalność, identyczność i przerywanie ciąży. Publikuje m.in. w „Bioethics”, „Journal of Medical Ethics”, „The American Journal of Bioethics”, „Bioethics, Medicine Health Care and Philosophy”, „Journal of Bioethical Inquiry”, „HEC Forum”.  

• Gdzie: Centrum konferencyjne, poziom 1
• Kiedy: 
  • 6 października, godz. 20.30–23.00 
  • 7 października, godz. 11.00–22.00  
  • 8 października, godz. 11.00–20.00  

Hasło XIII edycji Festiwalu Przemiany pozwala spojrzeć na naszą cielesność z różnych perspektyw. W mikrobiologii superorganizm to mikrokosmos wielogatunkowych relacji, żywy, wciąż ewoluujący kolektyw. Z punktu widzenia jednostki, superorganizm to horyzont naszych ambicji i nadziei na zdrowe, aktywne, długowieczne życie. Dokąd zaprowadzi nas technologicznie wspomagana ewolucja? Czy upodobnimy się do cyborgów, czy zwierzęco-roślinnych hybryd? Jak daleko jesteśmy w stanie przekraczać granice własnej witalności? To tylko niektóre z pytań, które budują narrację tej wielowątkowej opowieści. 

Na wystawie zaprezentowane zostaną prace uznanych polskich i zagranicznych artystów, działających w obrębie sztuki nowych mediów, bio artu oraz sztuki kinetycznej. Dodatkowo pokażemy arcydzieła polskiego dokumentu o tematyce sportowej.  

Artystki i artyści na wystawie:
Olivia Arthur, Burton&Nitta, Marco Costantini, Anna Dumitriu, Bogdan Dziworski, Elvin Flamingo, Małgorzata Gurowska, Terike Haapoja, Susanna Hertrich, Piotr Jędrzejewski, Amy Karle, Natalia Kopytko, Jarosław Kozakiewicz, Stanisław Łoboziak, Janusz Majewski, Lucy McRae, Joel Ong & Elaine Whittaker wraz z zespołem „Proximal Spaces”, Ottobock Polska sp. z o.o., Sergiusz Sprudin, Agata Szydłowska, Daniel Warner, Edward Żebrowski, Karolina Żyniewicz

• Kurator wystawy: Rafał Kosewski  
• Koordynacja: Agnieszka Gurczyńska 
• Projekt i wykonanie: Matosek&Niezgoda 
• Teksty: Katarzyna Nowicka, Rafał Kosewski 
• Nadzór techniczny: Rafał Zarzeka

Dziękujemy Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie oraz Wytwórni Filmów Oświatowych z Łodzi za pomoc w przygotowaniu wystawy.

Olive Arthur
Londyńska fotografka, znana z dogłębnych badań tożsamości osobistej i kulturowej. Jej pierwsza książka Jeddah Diary opisuje życie młodych kobiet w Arabii Saudyjskiej. Druga – Stranger, to podróż do Dubaju, pokazana z perspektywy osoby ocalałej z katastrofy statku. Niedawno Arthur zaczęła również badać relacje człowieka z własnym ciałem, swoją fizycznością i jej związkami z technologią. 

Współzałożycielka przestrzeni fotograficznej Fishbar w Londynie. W 2013 r. została członkiem agencji Magnum Photos i od 2020 r. jest jej prezesem. Jej prace były wystawiane na całym świecie i znajdują się w kolekcjach instytucjonalnych w Wielkiej Brytanii, USA, Niemczech i Szwajcarii.

Burton Nitta (Michael Burton i Michiko Nitta)
Transdyscyplinarne studio artystyczne i projektowe z siedzibą w Londynie, współpracujące ze światem nauki i technologii w celu zbadania ewolucji człowieka i przyszłego świata. 

Prace Algaculture, The Algae Opera, The Republic of Salivation i The Instruments of the Afterlife były publikowane i wystawiane w MoMA (USA), Centre Pompidou (Francja), Muzeum V&A i Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Londynie (Wielka Brytania).

Marco Costantini
Chemik przemysłowy. Pracował na Politechnice Warszawskiej, a później na Università Campus Bio-Medico w Rzymie. Od 2022 r. kieruje multidyscyplinarnym zespołem Instytutu Chemii Fizycznej PAN, pracującym nad konwergencją inżynierii materiałowej, biologii i mikroprzepływów.

Jego obecne zainteresowania badawcze obejmują rozwój zaawansowanych strategii modelowania (in vitro) i naprawy układu mięśniowo-szkieletowego (in vivo), z wykorzystaniem materiałów porowatych o ulepszonych właściwościach fizykochemicznych. Wraz z zespołem opracował technologię umożliwiającą m.in. drukowanie 3D substytutu mięśnia na bazie biokompatybilnego żelu.

Anna Dumitriu
Wielokrotnie nagradzana brytyjska artystka o międzynarodowej sławie, wykorzystująca bioart, rzeźbę i media cyfrowe, aby zbadać nasz związek z chorobami zakaźnymi, biologią syntetyczną i robotyką.  

Prowadzi badania na Uniwersytecie Hertfordshire i Waag Society, jest rezydentką Modernizing Medical Microbiology Project. W 2018 r. była prezesem Sekcji Nauki i Sztuki Brytyjskiego Stowarzyszenia Nauki.  

Jej prace były prezentowane m.in. w: Centrum Sztuki i Mediów Karlsruhe (Niemcy), Ars Electronica (Austria), BOZAR (Belgia), The Picasso Museum (Hiszpania), HeK Basel (Szwajcaria), Science Gallery Detroit (USA), MOCA Taipei (Tajwan), LABoral (Hiszpania), Art Laboratory Berlin (Niemcy) i Eden Project (Wielka Brytania). Wchodzą w skład kolekcji ZKM (Niemcy), Science Museum w Londynie (Wielka Brytania), Eden Project (Wielka Brytania) oraz Irish Linen Centre & Lisburn Museum (Irlandia Północna). Pojawiały się także w wielu znaczących publikacjach, w tym „Frieze”, „Artforum International Magazine”, „Leonardo Journal”, „The Art Newspaper”, „Nature” i „The Lancet”.  

Elvin Flamingo
Artysta i profesor nadzwyczajny Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W latach 2016–2019 był prodziekanem ds. intermediów na Wydziale Rzeźby i Intermediów tej uczelni. Jego projekty łączą sztukę, biologię i technologię. Określa je jako sztukę biomediów.  

Jednym z najważniejszych projektów Flamingo jest Symbiotyczność tworzenia. Prace nad nim rozpoczął w 2012 r. i (zgodnie z założeniem) ma kontynuować do 2034 r. Punktem wyjścia tego dzieła jest hodowla mrówek farmerek, które uprawiają grzyby. Od 2021 r. praca ta znajduje się w stałej kolekcji Centrum Nauki Kopernik.

Małgorzata Gurowska
Artystka wizualna, kuratorka, autorką książek. Wykładowczyni Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Działa na przecięciu sztuki, aktywizmu i nauki. W swoich pracach porusza kwestie polityczne i społeczne, krytycznie opisując relacje ludzi i nie-ludzi oraz poszukując bardziej sprawiedliwych i opartych o empatię scenariuszy.

Interesuje ją łączenie różnych perspektyw, osób, dziedzin. Szuka nowych połączeń i współprac, także międzygatunkowych. 

Tworzy książki i rysunki, wychodzi w przestrzeń (rzeźba, instalacja, spacer). Eksploruje obszar badań artystycznych, interesuje ją generowanie wiedzy za pomocą praktyk z zakresu sztuki. Jej prace pokazywane były na wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i na świecie, między innymi XXII Triennale di Milano (2019 r.) i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2020 r.).

Terike Haapoja
Artystka wizualna mieszkająca w Nowym Jorku. Jest adiunktem w Parsons Fine Arts i NYU Steinhardt. Bada egzystencjalne i polityczne granice naszego świata, kładąc szczególny nacisk na kwestie wynikające z antropocentrycznego światopoglądu tradycji zachodnich. Zwierzęcość, polityka wielogatunkowa, wspólna egzystencja, czas, utrata i naprawa relacji to powracające tematy w jej twórczości. We współpracy z pisarką Laurą Gustafsson tworzy także utopijne alternatywy dla antropocentrycznych instytucji.  

Zarówno jej indywidualne prace, jak i te powstałe w wyniku kolaboracji Gustafsson&Haapoja, były prezentowane na wystawach indywidualnych i zbiorowych na całym świecie, m.in. na Biennale w Bukareszcie (Rumunia), Biennale w Taipej (Tajwan), Biennale w Wenecji (Włochy), Momentum Biennale (Norwegia), Biennale w Helsinkach (Finlandia), Kalmar Art Museum (Szwecja), CCCB Barcelona (Hiszpania), Kindl Berlin (Niemcy), Chronus Art Center (Chiny), Kiasma Museum of Contemporary Art (Finlandia), ZKM (Niemcy), ISCP Nowy Jork (USA). Haapoja reprezentowała Finlandię na Biennale w Wenecji w 2013 r. z indywidualną wystawą w Pawilonie Nordyckim.

Susanna Hertrich – artystka działająca na styku sztuki i nauki. Fascynuje ją wpływ infrastruktury stworzonej przez człowieka na planetę i sposób, w jaki zmienia ona ludzi, zwierzęta, rośliny i krajobrazy. 

Współpracowała z międzynarodowymi laboratoriami badawczymi, m.in. z Meta Perception Group (Japonia), Design Research Lab (Niemcy), Laboratorium Sztuki i Nauki Uniwersytetu TASML Tsinghua (Chiny) oraz Laboratorium Mediów Krytycznych (Szwajcaria). 

Jej prace były wystawiane na 23. Triennale w Mediolanie (Włochy), HEK w Bazylei (Szwajcaria), HKW w Berlinie (Niemcy), w Bostońskim Centrum Sztuki (USA), na Biennale w Wiedniu/MAK (Austria), w Vitra Design Museum (Niemcy), w V&A Dundee (Wielka Brytania), w CAFA w Pekinie (Chiny). Była rezydentką w Japonii (TOKAS Tokyo Art and Space, Tokyo Wonder Site Villa i Kamogawa Instytutu Goethego w Kioto). Wraz z Shintaro Miyazakim opublikowała książkę Following The Elephant-nosed Fish. Reimagining Our Sensorium.

Piotr Jędrzejewski
Profesor w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, gdzie prowadzi pracownię Projektowania Kinetycznego. Zajmuje się designem oraz tworzeniem przestrzennych obiektów ruchomych, które można zaliczyć do kategorii rzeźby kinetycznej. Jest członkiem Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych i autorem obiektu kinetycznego „Copernicus” dla Portu Lotniczego Wrocław.

Prace Jędrzejewskiego wystawiane były w Polsce i za granicą, m.in. w Rawennie (Włochy), Wiesbaden (Niemcy), Edynburgu i Londynie (Wielka Brytania), Dżakarcie i Bandung (Indonezja) oraz Montreux (Szwajcaria). Znajdują się w stałych zbiorach: Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Centrum Nauki Kopernik, The MAD Museum Stratford upon Avon, Edwin's Gallery Dżakarta.

Amy Karle – ciesząca się uznaniem międzynarodowych krytyków ultrawspółczesna artystka i futurystka, specjalizująca się w technologiach wykładniczych. Tworzy nowe, hybrydowe formy sztuki, syntetyzując systemy fizyczne, biologiczne i obliczeniowe, aby powstały angażujące emocjonalnie i stymulujące intelektualnie dzieła sztuki, które ukazują potencjał technologii w kształtowaniu przyszłości. 

W ramach wymiany kulturalnej Inkubatora Sztuki Amerykańskiej Departamentu Stanu USA, była artystką-dyplomatką w Polsce, a także rezydentką w Centrum Nauki Kopernik. Jest często zapraszana jako ekspertka i uczestniczka zespołów doradczych, wspierających dialogu na temat wpływu zaawansowanych technologii na przyszłość człowieka. 

Prace Amy Karle są wystawiane na całym świecie, m.in. w: Ars Electronica (Austria), Centre Pompidou (Francja), Contemporary Art Platform (Kuwejt), FILE (Brazylia), Media Arts Biennale (Chiny), Mori Art Museum (Japonia), The Smithsonian (USA), Triennale Milano (Włochy). Została uhonorowana tytułem jednej ze 100 najbardziej inspirujących i wpływowych kobiet na świecie według BBC.

Natalia Kopytko
Absolwentka Wydziału Rzeźby ASP w Krakowie. Zajmuje się rzeźbą i instalacją. W swojej praktyce artystycznej porusza tematy związane z wykluczaniem społecznym oraz zapomnianymi historiami. Interesuje się pojęciem archeologii dzieciństwa.

W 2019 r. uzyskała stopień doktory na Wydziale Sztuki UP w Krakowie. Studiowała również na Universidad Politecnica de Vlencia facultad de Bellas Artes. Stypendystka Ministra Kultury i Sztuki z programu „Młoda Polska” (2016 r.) oraz miasta Krakowa (Stypendium Twórcze, 20018 r., Kultura Odporna, 2020 r.). Ma na swoim koncie wiele wystaw indywidualnych oraz grupowych. Należy do kolektywu artystycznego O.W.L.  

Jarosław Kozakiewicz
Artysta, którego dzieła sytuują się na pograniczu rzeźby, nauki i architektury. W centrum jego trwającej od prawie trzech dekad praktyki artystycznej znajduje się niezmiennie ludzkie ciało. Kozakiewicz łączy je z otaczającym światem w rzeźbach, działaniach typu environment, schematach architektonicznych i projektach kształtowania krajobrazu realizowanych w Polsce i Europie.  

Artystyczno-architektoniczne projekty Kozakiewicza czerpią z niezwykle wszechstronnych inspiracji, które uwzględniają genetykę, fizykę, astronomię, a także współczesne myślenie o ekologii oraz starożytną kosmologię. Rezygnując z poczucia pewności, które oferuje nauka, Kozakiewicz dzieli się z odbiorcą poetyckimi badaniami w dziedzinie natury wcielonego bytu.  

Artysta otrzymał wyróżnienie w konkursie na projekt Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu Znaki Czasu (2004 r.). W 2005 r. wygrał międzynarodowy konkurs na Park Pojednania w pobliżu Muzeum w Auschwitz-Birkenau, a w 2006 r. reprezentował Polskę na 10. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji.

Agata Szydłowska
Badaczka, autorka książek, kuratorka. Doktora nauk humanistycznych w zakresie etnologii, absolwentka historii sztuki na UW oraz Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Adiunktka w Katedrze Teorii Designu na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie. Autorka m.in. książki Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u (2023), Od solidarycy do TypoPolo. Typografia a tożsamości zbiorowe w Polsce po roku 1989 (2018) oraz współautorka (z Marianem Misiakiem) książki Paneuropa, Kometa, Hel. Szkice z historii projektowania liter w Polsce (2015).  

Kuratorka i współkuratorka kilkunastu wystaw poświęconych polskiemu projektowaniu, pokazywanych m.in. w Nowym Jorku i Tokyo. W 2019 r. współtworzyła (z Małgorzatą Gurowską i Maciejem Siudą) wystawę w Pawilonie Polskim na XXII Triennale di Milano Broken Nature. Design Takes on Human Survival (Włochy), zatytułowaną MYKOsystem. Współtwórczyni długoletniego projektu ZOEpolis, poświęconego wspólnotom międzygatunkowym. Do tej pory miał on cztery odsłony w postaci dwóch wystaw (we Wrocławiu, Krakowie i Gdańsku) oraz publikacji. Razem z Małgorzatą Gurowską współtworzy kolektyw ZOE.

Karolina Żyniewicz
Artystka i badaczka, byt liminalny (karolinazyniewicz.eu), absolwentka Wydziału Sztuk Wizualnych Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi, doktor w dziedzinie nauk o kulturze (tytuł uzyskany w transdyscyplinarnym programie doktorskim Nature – Culture, na wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego).  

Realizując projekty artystyczno-badawcze, prowadzi jednocześnie obserwacje etnograficzne, które stanowią bazę dla jej rozważań o roli nie-ludzkich aktorów w tworzeniu współczesnej kultury. W swojej pracy podkreśla epistemiczny i dydaktyczny wymiar sztuki.  
W latach 2016–2018 współpracowała z działami edukacji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Narodowej Galerii Sztuki Zachęta. Zebrane doświadczenia wykorzystuje we własnej liminalnej praktyce. Aktualnie mieszka i pracuje w Berlinie.

Ellen Pearlman: Language Is Leaving Me  

• Centrum konferencyjne, poziom 1 
• 7 października, godz. 18.00–19.30 
• Prowadzenie: Łukasz Kamieński 

Spotkanie z dr Ellen Pearlman – badaczką i artystką, działającą w obszarze sztuki nowych mediów. 

Ellen Pearlman jest laureatką prestiżowej nagrody Fulbright Scholar Award i w ramach programu prowadzi badania z zakresu sztucznej inteligencji i widzenia komputerowego na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. 

Artystka zaprezentuje roboczą wersję interaktywnej instalacji multimedialnej, przygotowywanej razem z polskimi i ukraińskimi artystami i konstruktorami. Projekt zatytułowany Language Is Leaving Me – An AI Opera Of the Skin zgłębia związki pomiędzy sztuczną inteligencją, pamięcią, władzą, traumą i wojną. Jak stwierdza jego autorka: 

Era informacji dała początek erze sztucznej inteligencji. Coraz więcej wspomnień ludzkości powierzamy AI, a ona porządkuje je, korzystając z pozornie obiektywnych narzędzi. Podczas tego procesu nasze subiektywne emocje zostają usunięte i otrzymujemy uśredniony obraz, pełen najpopularniejszych przekonań i opinii.

Instalacja złożona jest z filmu, materiałów dźwiękowych oraz przenośnego elektromiografu – urządzenia, umożliwiającego konkretnej osobie wpływanie na odtwarzaną ścieżkę dźwiękową za pomocą sygnałów pochodzących z mięśni.  

Uwaga! Instalacja zawiera drastyczne obrazy związane z wojną i Holocaustem. Zapraszamy osoby powyżej 18. roku życia, odporne emocjonalnie.

Dr Ellen Pearlman – artystka nowych mediów, kuratorka, krytyczka i pedagożka, która uzyskała stopień doktora w School of Creative Media na Hong Kong City University. Stypendystka Fulbrighta, pracująca na Uniwersytecie Warszawskim, a wcześniej – na MIT. Laureatka Vertigo STARTS i artystka Zero1 American Arts Incubator. Założyła i kierowała ThinkWorks Arts (rezydencją artystyczną i technologiczną), a także Art-A-Hack (warsztat szybkiego prototypowania).  

Autorka licznych publikacji w IEEE, ACM, ICCC i redaktorka współpracująca w Performance Arts Journal (PAJ) MIT Press. Stworzyła Noor – A Brainwave Opera – pierwszą na świecie immersyjną, interaktywną operę w Teatrze 360 stopni w Hongkongu oraz AIBO – An Emotionally Intelligent Artificial Intelligence Brainwave Opera w Tallinie w Estonii. Jej najnowszy projekt – Language Is Leaving Me – An AI Opera Of the Skin, bada związki kina AI i epigenetycznych lub odziedziczonych traumatycznych wspomnień kultur diaspory.

Elvin Flamingo: Plant Animals. Symbiosity of Creation 

• Centrum konferencyjne, poziom 1 
• 8 października, godz. 14.00–15.00 
• Prowadzenie: dr Marta Fikus-Kryńska 

Spotkanie z Elvinem Flamingo – twórcą realizującym projekty intermedialne z pogranicza sztuki, biologii i technologii, który na wystawie festiwalowej prezentuje pracę pt. Plant Animals. Symbiosity of Creation. Instalacja gdańskiego artysty odkrywa przed nami świat unikalnych roślin-zwierząt Symsagittifera roscoffensis. Są one przykładem symbiozy pewnych bezkręgowców (Xenacoelomorpha) z żyjącymi na ich ciele mikroalgami (Tetraselmis convolutae).  

Dzięki fotosyntezie prowadzonej przez algi, bezkręgowce uzyskują niezbędne składniki i nie muszą odżywiać się w charakterystyczny dla zwierząt sposób. Organizmy żyją w koloniach, w morzach, preferują piaszczyste, ubogie w materię organiczną podłoże.  

Starając się naśladować środowisko naturalne, Elvin Flamingo stworzył dwa inkubatory o wyglądzie inspirowanym teorią "nie-miejsc" Marca Augé oraz filmami Larsa von Triera Dogville i Manderlay. Są one w stanie pomieścić 27 odrębnych kolonii organizmów i zapewniają im optymalne warunki do życia. 

Artysta rozpatruje zjawisko symbiozy z różnych perspektyw. W przyrodzie polega ono na bliskim współistnieniu dwóch organizmów, z którego przynajmniej jeden czerpie korzyści. Psycholodzy definiują symbiotyczność jako relację opartą na uzależnieniu. W podobny sposób można interpretować również aktywność artystyczną. Dodatkowo, zachowanie Symsagittifera roscoffensis przypomina dynamikę „ludzkich” ruchów społecznych, co jest klamrą spinającą cały projekt.

Elvin Flamingo – artysta i profesor nadzwyczajny Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W latach 2016–2019 był prodziekanem ds. intermediów na Wydziale Rzeźby i Intermediów tej uczelni. Jego projekty łączą sztukę, biologię i technologię. Określa je jako sztukę biomediów.  

Jednym z najważniejszych projektów Flamingo jest Symbiotyczność tworzenia. Prace nad nim rozpoczął w 2012 r. i (zgodnie z założeniem) ma kontynuować do 2034 r. Punktem wyjścia tego dzieła jest hodowla mrówek farmerek, które uprawiają grzyby. Od 2021 r. praca ta znajduje się w stałej kolekcji Centrum Nauki Kopernik.

Kurator Festiwalu: Rafał Kosewski

Współpraca kuratorska: Ewa Pawlak, Stanisław Łoboziak

Producentka wykonawcza Festiwalu: Ewa Pawlak

Współpraca przy produkcji: Rafał Kosewski

Kierownik techniczny: Rafał Zarzeka

Kurator wystawy: Rafał Kosewski

Kurator wydarzeń muzycznych: Michał Hajduk

Kuratorka programu kawiarni: Monika Witosławska

Koordynatorka wystawy: Agnieszka Gurczyńska

Koordynatorzy debat: Beata Głowacka, Jakub Tołkaczewski

Koordynatorka paneli eksperckich: dr Marta Buler

Promocja i komunikacja: Aleksandra Rzążewska, Sylwia Łasiewicka

Relacje z mediami i redakcja tekstów: Katarzyna Nowicka

Identyfikacja i materiały graficzne: Peppermint

Projekt i wykonanie scenografii: Matosek/Niezgoda

Współpraca sponsorska: Iwona Maksymowicz

Asystentka finansowa: Katarzyna Wakuluk

Zespół Centrum Nauki Kopernik