Jaka czeka nas przyszłość? Produkując coraz więcej żywności, przyczyniliśmy się do zniszczenia naturalnego środowiska. Ostatni moment, by spróbować ocalić planetę, jest właśnie teraz. Nauka i technika dostarczają nam narzędzi. Od nas zależy, czy i jak je wykorzystamy.
Festiwal Przemiany 2019

3 października, godz. 18.00
Centrum Nauki Kopernik
Sala audytoryjna, poziomy 0 i 1
Śpimy. Śpimy po obfitym posiłku. Nieprzytomni od nadmiaru, nie chcemy zastanawiać się nad konsekwencjami szybkiej, taniej konsumpcji. Ta wystawa wyrywa z drzemki. Każe trzeźwo przyjrzeć się faktom związanym z globalną produkcją, dystrybucją i marnowaniem jedzenia. Konfrontuje z tym, co jest – aby zachęcić do wzięcia odpowiedzialności za to, co będzie. Wspiera nas w tym nauka i technologia, które proponują różne alternatywy na przyszłość.
W jaki sposób zachować świeżość żywności, wykorzystując do tego prawa fizyki? Czym jest refraktometr? Jaki ślad węglowy zostawiamy po sobie kupując truskawki w grudniu? Czy grzyby pleśniowe odgrywają rolę czarnych charakterów, czy też superbohaterów w aspekcie zmian klimatycznych?
W 2050 r. na Ziemi będzie mieszkać 9 mld ludzi! Aby wyżywić ich wszystkich, trzeba zwiększyć produkcję o co najmniej o 35 % i znacznie zmniejszyć skalę marnowania jedzenia. Coraz częściej słyszymy o konieczności wprowadzenia „zrównoważonej” produkcji, konsumpcji i utylizacji żywności. W Showroomie Przemian zaprezentujemy rozwiązania, które mogą nam w tym pomóc.
4 października, 12.00–17.00
5 października, 11.00–15.45
6 października, 11.00–14.35
codziennie, 3-6 października
Centrum Nauki Kopernik
Wojciech Bąkowski — koncert biletowany
pozostałe koncerty: wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Ucztowanie było kiedyś rozrywką towarzyską, okazją do zacieśniania więzi, rozmów i dyskusji. Wspólne spożywanie posiłku łączyło rodziny (niedzielne obiady), przyjaciół (hucznie obchodzone imieniny i urodziny) oraz nieznajomych (oficjalne, „proszone” przyjęcia). Wystarczył suto zastawiony stół i grono innych ludzi, by miło spędzić czas.
Pokolenie, które teraz jest w wieku szkolnym za parę lat będzie musiało mierzyć się z problemami wygenerowanymi przez współczesność. Przyszłość należy do nich. Zamiast czekać aż nadejdzie, młodzi ludzie już dziś starają się mieć na nią wpływ. Wykorzystują swoją pomysłowość, nowe technologie oraz narzędzia fabrykacji by rozwiązywać problemy produkcji, przechowywania i marnowania żywności.
Science espresso to krótkie, kameralne spotkanie w nieformalnej atmosferze. Jego ideą jest sprowokowanie dialogu między społeczeństwem, a reprezentującymi dany obszar ekspertami.
Projekcja filmowa i dyskusja panelowa,
inspirowana filmem oraz książką „Władcy jedzenia”.
Są takie wydarzenia, które szczególnie umilą oczekiwanie na Festiwal Przemiany. Jeśli już dziś czujecie nieodparty głód rozmów o przyszłości jedzenia, wybierzcie się na nie. Zapraszamy na „degustacje” w różnych instytucjach. Nabierzcie apetytu na więcej.
Zazwyczaj nie lubimy zmian. Nawet się ich boimy. Dobrze czujemy się w znanych, bezpiecznych sytuacjach, pozwalających nam pozostawać w swojej strefie komfortu.
Chyba nic nie łączy ludzi z naturą bardziej bezpośrednio niż żywność. Rozwój naszej cywilizacji od samego początku determinowało odkrywanie i przetwarzanie różnorodnych źródeł pokarmu – coraz bardziej ekspansywne, masowe i ingerujące w zastany kształt środowiska. W końcu ten nieposkromiony apetyt zawiódł nas w ślepą uliczkę. Gigantyczne hodowle zwierząt są siedliskiem antybiotykoopornych superbakterii i przyczyniają się do katastrofy klimatycznej, emitując gazy cieplarniane. Monokulturowe uprawy niosą ze sobą ryzyko utraty bioróżnorodności. Wysoko przetworzony pokarm niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie i sprzyja rozwojowi wielu chorób cywilizacyjnych. Marnujemy ogromne ilości energii i wody, a także samej żywności – wyrzucamy jej więcej, niż potrzeba do wykarmienia wszystkich głodujących ludzi na świecie. To ostatni dzwonek, by otrząsnąć się z apatii i zaprojektować bardziej zrównoważoną przyszłość żywności: przyjazną środowisku, etyczną i sprzyjającą naszemu zdrowiu. Taką szansę dają nam nauka i technika – choć to w dużej mierze one doprowadziły nas do obecnego impasu. Nowoczesna biotechnologia pozwala z imponującą precyzją tworzyć nowe odmiany roślin oraz czyste mięso (z komórek pobranych od żywego zwierzęcia, bez uboju). Znamy skuteczne i bezpieczne środki ochrony roślin, innowacyjne metody konserwacji żywności, a automatyzacja upraw, hodowli i dystrybucji pomaga dbać o oszczędzanie zasobów oraz bezpieczeństwo produktów. Nauka i technika nie uratują jednak świata same. Wiele zależy od nas – konsumentów. Nasze osobiste wybory żywieniowe nie tylko określają naszą tożsamość, ale także wpływają na globalne zmiany.
Na tegorocznym Festiwalu Przemiany poznamy produkty, prototypy i procesy, w których wykorzystuje się rezultaty najnowszych badań oraz nowe technologie odmieniające przemysł rolno-spożywczy. Zderzymy trendy, dane, wynalazki i innowacje ze zmianami społecznymi zachodzącymi pod ich wpływem. Przyjrzymy się również statystycznej skuteczności protestów i bojkotów, a także lobbingu, którego na całym świecie podejmują się wielkie organizacje aktywistyczne, opierając swoje postulaty na drobiazgowych śledztwach i badaniach naukowych. Spróbujemy zrozumieć złożone mechanizmy psychologiczne i społeczne, stojące za zmianą przyzwyczajeń, rozpowszechnianiem się pseudo- lub wprost antynaukowych mitów o żywności, brakiem zaufania do ekspertów czy też ogólną obojętnością wobec problemów związanych z żywnością i żywieniem. Poszukamy też szansy na to, by spożywanie posiłków znów miało charakter wspólnotowy w ramach nowego, odpowiedzialnego społecznie systemu żywnościowego.
ORGANIZATOR: Centrum Nauki Kopernik
DYREKTOR WYDARZEŃ: Wiktor Gajewski
KIEROWNICZKA PRACOWNI WYDARZEŃ: Dagmara Szawdyn
ZESPÓŁ: Krzysztof Kornas, Justyna Picheta, Stanisław Łoboziak, Michał Grzymała, Patrycja Strzetelska, Nawojka Gurczyńska, Iwona Kamińska-Gosk, Kaja Kaczmarek, Aleksandra Rzążewska, Katarzyna Nowicka, Ewa Śmiech,
KURATOR FESTIWALU: Krzysztof Kornas
PRODUCENT FESTIWALU: Justyna Picheta
STRATEGIA PROMOCJI I KOMUNIKACJI: Aleksandra Rzążewska
PROMOCJA I KOMUNIKACJA: Aleksandra Rzążewska, Ewa Śmiech
RELACJE Z MEDIAMI: Katarzyna Nowicka
MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE: Jan Król, Michalina Pieczonka
REALIZACJA FILMÓW: Agata Steifer, Filip Skrońc
REDAKCJA TEKSTÓW: Katarzyna Nowicka
KOORDYNATOR KITCHEN LABU: Stanisław Łoboziak
KOORDYNATORKA KINA PRZEMIAN: Iwona Kamińska-Gosk
KOORDYNATORKA SCIENCE ESPRESSO: Kaja Kaczmarek
KOORDYNACJA BADANIA PUBLICZNOŚCI FESTIWALU: Artur Kalinowski
KURATOR WYSTAWY: Michał Grzymała
WSPÓŁKURATOR: Patrycja Strzetelska
KOORDYNATOR WYSTAWY: Nawojka Gurczyńska
SCENOGRAFIA WYSTAWY: Item Projekt
SCENOGRAFIA FESTIWALU: K105K, RY23ARDA
LOGISTYKA I OPRAWA TECHNICZNA FESTIWALU: Rafał Zarzeka
KURATOR CZĘŚCI MUZYCZNEJ: Łukasz Strzelczyk
IDENTYFIKACJA FESTIWALU I MATERIAŁY GRAFICZNE: Rytm Digital
KONCEPCJA I NADZÓR KREATYWNY: Paweł Brzeziński
SCENARIUSZ SPOTU: Sebastian Deredas i Piotr Nowacki
EFEKTY 3D: Sebastian Deredas
PRODUKCJA SPOTU: Piotr Nowacki
UDŹWIĘKOWIENIE SPOTU: Marcin Kwazar Cisło, Gagarin Studio
Bohaterowie Przemian

Program
3.10 czwartek
AMUSE-BOUCHE, czyli otwarcie
18.00, sala audytoryjna
wykład i rozmowa: Koert van Mensvoort o spekulatywnej przyszłości żywności
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
20.00, poziom 1
wernisaż wystawy Uśpieni sytością
21.30, poziom 0
koncert Natalie Beridze
23.00, poziom 1
DJ set: Szkalunek
4.10 piątek
JADŁOSPIS NA MIARĘ
11.00, poziom 1
Przemiany Showroom
12.00, sala audytoryjna
warsztaty: Żywność pod wysokim ciśnieniem
wstęp bezpłatny, wymagana rejestracja
15.00, poziom 1
science espresso: Żywność funkcjonalna
15.45, poziom 1
panel dyskusyjny: Zdrowie to za mało
17.00, sala audytoryjna
panel dyskusyjny: Naturalnie sztuczne
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
18.30, foyer sali audytoryjnej
Meet up Geek Girls Carrots: kto nas nakarmi w XXI wieku?
21.30, poziom 0
koncert: Zamilska
23.00, poziom 1
DJ set: Yaxuriyamilex
5.10 sobota
PRZYSZŁOŚĆ À LA CARTE
11.00, sala audytoryjna
Przemiany Młodych
14.00, poziom 1
science espresso: Psychologia jedzenia
14.45, sala audytoryjna
panel dyskusyjny i degustacja: Żywność przyszłości
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
16.15, poziom 1
panel dyskusyjny: Dobra chemia: Influencerzy i naukowcy
17.15, sala audytoryjna
wykład i rozmowa: Chloé Rutzerveld o projektowaniu żywności
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
18.25, sala audytoryjna
wykład i rozmowa: Christopher Bryant o społecznym stosunku do mięsa hodowanego komórkowo i innych nowych rodzajów żywności
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
21.00, foyer sali audytoryjnej
koncert: Wojciech Bąkowski
wstęp biletowany i płatny
22.30, poziom 0
koncert: di.ARIA/ SJØGREN/ WRONG DIALS
6.10 niedziela
WSPÓLNA STRAWA
11.00, poziom 1
Wspólny stół
11.00, foyer sali audytoryjnej
warsztaty: Biobezpieczeństwo: pleśń i mykotoksyny
wstęp bezpłatny, wymagana rejestracja
12.00, foyer sali audytoryjnej
warsztaty: Biobezpieczeństwo: bakterie
wstęp bezpłatny, wymagana rejestracja
14.00, poziom 1
science espresso: Zmiany klimatyczne a przyszłość żywności
14.45, poziom 1
panel dyskusyjny: Lokalne jedzenie
15.45, sala audytoryjna
film i dyskusja: Sojalizm. Jak jeść, nie niszcząc planety?
18.00, sala audytoryjna
Deser, czyli zamknięcie festiwalu: Mity i memy
Streaming z wydarzenia będzie dostępny na Facebooku.
20.30, poziom 0
koncert: Paweł Szamburski
CODZIENNIE:
wystawa Uśpieni sytością
Wystawa festiwalowa wyrywa nas z letargu i każe trzeźwo przyjrzeć się faktom związanym z globalną produkcją, dystrybucją i marnowaniem jedzenia. Częścią ekspozycji jest także Kitchen Lab, w którym można samodzielnie eksperymentować z żywnością przyszłości.
pt.-sob.:11.00-23.00, niedz.: 11.00-20.00
Café Prognoza
Poza tradycyjnym menu można tu także skosztować gastronomicznych nowinek.
11.00-00.00
strefa networkingowa
Miejsce swobodnej wymiany myśli i nieformalnych spotkań. Elementem strefy jest także biblioteka, wyposażona w książki i czasopisma tematyczne.
11.00-00.00
Kino Przemian
4.10, piątek
12.00 – W obronie jedzenia, reż. Michael Schwarz, 78’
14.15 – Well Fed, reż. Karsten de Vreugd, 52’
15.25 – Food Evolution, reż. Scott Hamilton Kennedy, 92’
5.10, sobota
11.00 – Zjadanie zwierząt, reż. Christopher Dillon Quinn, 105’
13.00 – Robaki, reż. Andreas Johnsen, 74’
14.30 – Zjedz to!, reż. Grant Baldwin, 75’
6.10, niedziela
11.00 – Well Fed, reż. Karsten de Vreugd, 52’
12.10 – Unfold, reż. Katarzyna Gandor, 30’
13.00 – Więcej niż miód, reż. Markus Imhoof, 95
Otwarcie festiwalu
amuse-bouche
wykład
18.00, sala audytoryjna
Koert van Mensvoort
wernisaż wystawy Uśpieni sytością
20.00, poziom 1
koncert Natalie Beridze
21.30, poziom 0
DJ set: Szkalunek
23.00, poziom 1
Kiedy i gdzie?
3 października
godz. 18.00
Centrum Nauki Kopernik
Sala audytoryjna, poziomy 0 i 1
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana.
Wydarzenia towarzyszące
Są takie wydarzenia, które szczególnie umilą oczekiwanie na Festiwal Przemiany. Jeśli już dziś czujecie nieodparty głód rozmów o przyszłości jedzenia, wybierzcie się na nie. Zapraszamy na „degustacje” w różnych instytucjach. Nabierzcie apetytu na więcej.
Wystawa: Ośmieceni
1 czerwca – 6 października
Centrum Nauki Kopernik, Pawilon 512
wstęp wolny
Czy pozostawimy po sobie jedynie góry śmieci? To zależy od każdego z nas! Pora zmienić codzienne przyzwyczajenia, zanim będzie za późno. Wystawa Ośmieceni pomaga postawić pierwszy krok na tej drodze. Przybliża zagadnienia związane z segregacją i ukazuje osiem różnych aspektów wyniszczania środowiska. Niechlubnymi bohaterami poszczególnych stref są wysypiska, plastik, smog, przedmioty jednorazowego użytku, elektrośmieci i żywność.
Wykład interaktywny: Kuchnia przyszłości, powrót do przeszłości?
1 października, godz. 18.00
Wolskie Centrum Kultury
wstęp wolny
Coraz więcej ludzi przywiązuje wagę do tego, z jakich produktów przygotowuje codzienne posiłki. Wegetarianie i weganie nie są już drobnym odsetkiem społeczeństwa. W menu restauracji pojawiają się potrawy, które przygotowywane są z substytutów mięsa. W jaki sposób zmieniają się nasze nawyki żywieniowe? Czy współczesne trendy kulinarne są powrotem do przeszłości - małych, rodzinnych gospodarstw?
Festiwal Cyfryzacji
To wyjątkowa inicjatywa edukacyjna poświęcona nowym technologiom, ale w centrum stawiająca człowieka. Cel imprezy to inspiracja, edukacja i rozrywka, a także poważną debata z udziałem ekspertów. Świat nowych technologii jest dla wszystkich, którzy chcą być jego częścią, a Festiwal Cyfryzacji to okazja by zdobyć nowe, cyfrowe umiejętności i zaktualizować wiedzę.
Freegański spacer po Warszawie
2 października, godz. 18.00
Autonomiczna Przestrzeń Edukacyjna
Jazdów 5a/4
wstęp wolny
Spotkanie z Martą Sapałą – pisarką i dziennikarką, autorką książki „Na marne”, pokazującej jak wiele jedzenia trafia codziennie do śmietnika. Wspólnie udamy się na wirtualny, filmowy spacer, podczas którego zajrzymy do kubłów na odpady i sprawdzimy, ile wartościowych produktów można w nich znaleźć.
Spotkanie: Zmieniaj dietę a nie klimat, czyli kuchnia roślinna w stylu zero waste
2 października, godz. 19.00
Dom Kultury KADR
wstęp wolny
Czy jedzenie może być smaczne i zdrowe, a przy tym dobre dla nas, zwierząt i planety? O jedzeniu roślin i filozofii zero waste opowie Marcin Tischner – Bohater Przemian, pasjonat zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu.
Plant-Powered Perspectives
2-4 października
Branża spożywcza zmienia się na naszych oczach. Sieci handlowe i restauracyjne i producenci żywności dostrzegają potencjał biznesowy w rosnącej popularności produktów roślinnych. Fleksitarianizm, alternatywy mięsa – te terminy odmienia się przez wszystkie przypadki w mediach branżowych. Plant-Powered Perspectives to przestrzeń dyskusji o przyszłości branży spożywczej w Polsce oraz w skali globalnej.
Mięso hodowane komórkowo – seminarium naukowe
4 października, godz. 14.00
Centrum Nauki Kopernik (foyer sali audytoryjnej)
Sojalizm
Projekcja filmowa i dyskusja panelowa, inspirowana filmem oraz książką „Władcy jedzenia”
Stefano Liberti to włoski dziennikarz, dokumentalista i autor reportaży. W 2016 r. wydał książkę „Władcy jedzenia”, poświęconą przemysłowi spożywczemu na świecie. Dwa lata później wraz z Enrico Parentim wyreżyserował film pt. „Sojalizm”, ukazujący stale rosnącą industrializację produkcji mięsa i jej globalne skutki.
Podczas spotkania obejrzymy film i poszukamy sposobów na to, by wyrwać się z bezrefleksyjnego konsumpcjonizmu.
Prowadzenie:
Krzysztof Kornas (kurator Festiwalu Przemiany)
Paneliści:
Marcin Tischner (ProVeg Polska, Bohater Przemian)
Magdalena Olborska (CSV and Partnership Manager, Samsung)
Dobrosława Gogłoza (Otwarte klatki, Bohaterka Przemian)
Kiedy i gdzie?
6 października
godz. 15.45
Centrum Nauki Kopernik, sala audytoryjna
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Wspólny stół
Ucztowanie było kiedyś rozrywką towarzyską, okazją do zacieśniania więzi, rozmów i dyskusji. Wspólne spożywanie posiłku łączyło rodziny (niedzielne obiady), przyjaciół (hucznie obchodzone imieniny i urodziny) oraz nieznajomych (oficjalne, „proszone” przyjęcia). Wystarczył suto zastawiony stół i grono innych ludzi, by miło spędzić czas.
Ta społeczna rola jedzenia coraz bardziej zanika. Problem pojawia się już na poziomie ustalania menu: Ania jest akurat na diecie sokowej, Bartek ma alergię na ogórki, Marek i Julia nie jedzą czerwonego mięsa, a Janek jest weganinem. Zamiast łączyć, jedzenie zaczyna nas dzielić. Czy mimo tego możemy razem jeść i cieszyć się biesiadowaniem?
Zapraszamy do wspólnego stołu!
Zaserwujemy solidną porcję nauki ze szczyptą ekonomii i nutą etyki. Daniem głównym będą rozmowy z ekspertami, prowadzone przez Dariusz Bugalskiego, który w dyskusjach przyjmie rolę sceptyka i „adwokata diabła”. Przyjrzymy się najpopularniejszym kandydatom na żywność przyszłości i przeanalizujemy różne zagadnienia, związane z wprowadzeniem ich do codziennego menu. Nasi bohaterowie będą także obecni na talerzach.
Program:
11.00
„Obce”, „sztuczne” jedzenie
Insekty, mięso hodowane komórkowo, roślinne substytuty mięsa. Te produkty mogą „udawać mięso” (tradycyjne, z uboju), a także obniżyć nadmierną jego konsumpcję. Wiele osób uznaje je jednak za „sztuczne”, niektóre budzą wstręt, a inne – sprzeciw etyczny. Porozmawiamy o nadziejach, iluzjach i problemach etycznych, prawnych oraz społecznych, związanych z komercjalizacją nowej żywności.
Udział wezmą:
Kasia Gandor (blogerka, youtuberka, studentka biotechnologii)
Marcin Tischner (ProVeg Polska, Bohater Przemian)
dr Jakub Urbański (biolog molekularny)
12.00
Dieta skrojona na miarę a wielkie (wspólne) żarcie
Żywność funkcjonalna, suplementacja i skrajna optymalizacja diety sprawiają, że jedzenie jest wyłącznie zaspokajaniem potrzeby fizjologicznej. Co tracimy myśląc w ten sposób? Gdzie w tym wszystkim jest smak, estetyka, wspólnotowość jedzenia? Czy potrafimy jeszcze usiąść przy wspólnym stole i nie krytykować tego, co widzimy na cudzych talerzach?
Udział wezmą:
dr Agnieszka Gaczkowska (lekarz, przedsiębiorca)
dr Hanna Wilska (dietetyczka, blogerka, Bohaterka Przemian)
Lucyna Zembowicz (filmoznawczyni, Films for food)
13.00
Cui bono?
Kto zyskuje najwięcej na żywieniowych rewolucjach, greenwashingu, straszeniu futurologicznymi scenariuszami? Czy osobne sekcje w supermarketach i wyższe ceny produktów „ekologicznych” i „organicznych” są rzeczywiście uzasadnione ich lepszą jakością? A może to tylko wyreżyserowana moda i mocno dofinansowane marketingowo trendy? Dlaczego wyklucza się produkty GMO, skoro są one bezpieczne, a dzięki modyfikacjom genetycznym można ograniczyć stosowanie pestycydów?
Udział wezmą:
Dobrosława Gogłoza (aktywistka, Bohaterka Przemian)
Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska (prawniczka, Bohaterka Przemian)
Każde ze spotkań zakończy krótki Hyde Park.
Przemiany Młodych
Pokolenie, które teraz jest w wieku szkolnym za parę lat będzie musiało mierzyć się z problemami wygenerowanymi przez współczesność. Przyszłość należy do nich. Zamiast czekać aż nadejdzie, młodzi ludzie już dziś starają się mieć na nią wpływ. Wykorzystują swoją pomysłowość, nowe technologie oraz narzędzia fabrykacji by rozwiązywać problemy produkcji, przechowywania i marnowania żywności.
Podczas festiwalowego spotkania zaprezentują projekty inspirowane technologiami żywnościowymi, bioinnowacjami oraz robotyką.
W programie:
Drukarka 3D do jedzenia
Rocznie tylko w Polsce wyrzuca się blisko 10 ton „mas spożywczych”, czyli niedojedzonych ciastek, resztek czekolad i innych słodyczy. Uczniowie stworzyli specjalne dozowniki i systemy pozwalające na druk 3D z wykorzystaniem tych surowców. Zamiast do śmietnika, pozostałości po przekąskach mogą teraz trafiać do ponownego wykorzystania. Drukarka 3D potrafi także nadać im jeszcze atrakcyjniejszą formę, niż miały wcześniej – dowolnie skomplikowany kształt, nieosiągalny z wykorzystaniem konwencjonalnych technik.
Domki dla owadów
Wraz z rozwojem cywilizacji w naszym otoczeniu zmniejsza się liczba owadów, które sprzyjają człowiekowi. Kolejna propozycja młodych konstruktorów to hotele dla pożytecznych owadów, które żyją samotnie - takich jak murarki, biedronki, trzmiele, dzikie pszczoły. Jak się okazuje, lepiarki są często bardziej wydajne niż hodowane pszczoły miodne, a larwy biedronek i owadów zwanych złotookami żywią się szkodnikami naszych sadów i ogrodów – mszycami. Domki wykonane są z kawałków drewna, patyków, bambusa. Zawieszone w ogrodach, w pobliżu upraw i drzew owocowych, stają się schronieniem i miejscem wylęgu młodych osobników. Przyczyniają się nie tylko do zwiększenia owadziej populacji, ale także poprawiają proces zapylania kwiatów i powstawania owoców.
Edukacyjna szklarnia
W uczniowskiej szklarni rosną ziemniaki, marchewki, pomidory, rzeżucha i szczypiorek. Dzięki specjalnej aplikacji rośliny są codziennie fotografowane, co pozwala później prześledzić „poklatkowo” ich wzrost. Można też o nich poczytać, zbadać panującą wewnątrz wilgotność i temperaturę. Najważniejszym elementem jest jednak systemem nawadniania sterowany przez Raspberry Pi. Aby go uruchomić, trzeba poprawnie odpowiedzieć na pytanie dotyczące oszczędzania wody i niemarnowania żywności. Każda dobra odpowiedź uruchamia pompkę na określona liczbę sekund. Projekt można dalej rozwijać, w zależności od inwencji młodych twórców.
Kosz na odpadki
Designerski kształt, solarna instalacja elektryczna, mnóstwo czujników i świateł. To opis kosza na organiczne odpadki, z którego każdy chce skorzystać! Pojemnik reaguje na wyrzucenie śmieci fanfarami, a gdy jest zapełniony – informuje o tym, że trzeba go opróżnić. Pomaga kształtować prawidłowe nawyki u małych dzieci, a starsze uwrażliwia na problem segregacji.
Biodezintegrator
Kompaktowe urządzenie do oczyszczania odpadków biologicznych, powstających w kuchni? To możliwe. Uczniowski zestaw składa się z kilku kolejnych zbiorników oczyszczających, wykorzystujących mikroorganizmy tlenowe. Po przejściu przez zbiorniki oraz komorę sedymentacyjną, oczyszczona woda jest wykorzystywana do hydroponicznej hodowli ziół. Uprawę dodatkowo oświetlają lampy LED o odpowiednio dobranej długości fal.
Zaokienna lodówka
Życie bez lodówki? W zimowych miesiącach ta wizja nie musi być koszmarem. Młodzi konstruktorzy postanowili wykorzystać niskie temperatury, by zaoszczędzić prąd i nauczyć się bardziej świadomie kupować żywność. Lodówka okienna mieści się na zewnętrznym parapecie, a jej drzwi zastępuje jedno ze skrzydeł okna. W przypadku dużego nasłonecznienia, konstrukcję można zaciemnić. Całość wyposażona jest w czujniki temperatury obsługiwane przez Arduino oraz wentylatory.
Młodzi inżynierowie są laureatami konkursu grantowego Konstruktorów Marzeń, który wspiera rozwój zainteresowań i kompetencji młodych ludzi w obszarze nauk ścisłych i technicznych (STEM). Projekt finansowany jest ze środków firmy Boeing.
Science espresso
Science espresso to krótkie, kameralne spotkanie w nieformalnej atmosferze. Jego ideą jest sprowokowanie dialogu między społeczeństwem, a reprezentującymi dany obszar ekspertami.
Żywność funkcjonalna
4 października, godz. 15.00
Science espresso. Z cukrem, słodzikiem? A może warto sięgnąć po naturalną słodycz polioli takich jak ksylitol, maltitol, erytrol, sorbitol? Wymienione związki mają zastosowanie w żywności funkcjonalnej. Są remedium na plagę chorób cywilizacyjnych, czy tylko kolejnym chwytem marketingowym? Czy żywność funkcjonalna może być superbohaterem naszych czasów? Podczas spotkania poznamy ją bliżej i nauczymy się czytać oświadczania żywieniowe na opakowaniach. Opowiemy sobie także na pytanie: czy(m) słodzić?
Prowadzenie: dr Hanna Wilska – dietetyk, bohaterka Przemian.
Psychologia jedzenia
5 października, godz. 14.00
Czy przekaz medialny, nawołujący do prowadzenia zdrowego stylu życia faktycznie poprawia nasze nawyki żywieniowe? Czy specjaliści od zdrowia zalecający stosowanie diety faktycznie pomagają swoim pacjentom ograniczyć przejadanie się? Czy moda na bycie szczupłym i wysportowanym rozwiązuje problem otyłości i nadkonsumpcji? Okazuje się, że zbyt duży nacisk społeczny na odchudzanie, stosowanie diet i bycie zawsze w formie w wielu przypadkach przynosi efekty odwrotne. Obserwujemy nie tylko epidemię otyłości, ale także epidemię nieefektywnego odchudzania się i rosnący problem zaburzeń odżywiania, spowodowany między innymi presją społeczną. Na porozmawiamy o tym, jak skutecznie pomagać sobie i innym ludziom żyć zdrowo.
Prowadzenie: dr Anna Januszewicz – psycholog, specjalista psychodietetyki.
Zmiany klimatyczne a przyszłość żywności
6 października, godz. 14.00
Skutki zmiany klimatu bardzo silnie wpływają na produkcję żywności, a także na naszą dietę. Rolnictwo jest sektorem uzależnionym od temperatury, nasłonecznienia, ilości deszczu, długości okresu wegetacyjnego. Czy wobec wzrostu średniej temperatury produkcja rolna w krajach południowej Europy, Afryce i Azji nadal będzie możliwa? Jaką przyszłość czeka produkcja kawy, herbaty, czekolady i wina? Czy zamiast ziemniaków będziemy uprawiać w soczewicę i sorgo? Zrezygnujemy z mięsa, aby zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych i zapewnić neutralność klimatyczną rolnictwa?
Prowadzenie: dr hab. Zbigniew M. Karaczun – specjalista ochrony środowiska.
Kiedy i gdzie?
4-6 października
Centrum Nauki Kopernik, poziom 1
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Partner science espresso – Bloom, projekt europejski finansowany z programu Horyzont 2020; nr umowy 773983.
Mity i memy
Zazwyczaj nie lubimy zmian. Nawet się ich boimy. Dobrze czujemy się w znanych, bezpiecznych sytuacjach, pozwalających nam pozostawać w swojej strefie komfortu.
Ta potrzeba bezpieczeństwa jest tak silna, że często powstrzymuje nas przed jakimkolwiek działaniem. Trwamy w nielubianej pracy, bo nowa może okazać się jeszcze gorsza. Kontynuujemy niesatysfakcjonujące związki ze strachu przed samotnością. Obawiamy się przyszłości, ponieważ nie sposób jej przewidzieć. Nie chcąc niczego modyfikować w swoim życiu, wypieramy także globalne problemy, których rozwiązanie związane jest ze zmianami. Kwestionujemy kryzys klimatyczny, nieufnie patrzymy na zdobycze biotechnologii, boimy się GMO.
Na koniec festiwalu podejmiemy jeszcze jedno wyzwanie i postaramy się oswoić z przyszłością, która jest wprawdzie nieprzewidywalna, ale można ją kształtować. Przeanalizujemy kilka najpowszechniejszych mitów o żywności i spróbujemy stworzyć pozytywne memy wokół rzetelnej wiedzy naukowej. Spotkanie poprowadzą Aleksandra i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka).
W programie:
Naturalne versus nienaturalne – krótki speach Crazy Nauki
Błędy poznawcze – rozmowa z psychiatrą Mają Herman
MIT nr 1
„Prosto od chłopa”
Tęsknota za „naturalnym rolnictwem” rządzi naszymi wyborami konsumenckimi.
Eksperci:
- Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
- Dobrosława Gogłoza (Otwarte klatki, Bohaterka Przemian)
- dr Anna Urbańska (biolożka molekularna, Bohaterka Przemian)
- dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska (Centrum Prawa Żywnościowego, Bohaterka Przemian)
MIT nr 2
Kiedyś jedzenie było lepsze
Dawniej wszystko miało smak. Wspomnienia mitycznej, przeszłej jakości.
Eksperci:
- dr Jacek Postupolski (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Bohater Przemian)
- Marcin Tischner (aktywista, Bohater Przemian)
- dr Hanna Wilska (dietetyczka WUM, Bohaterka Przemian)
MIT nr 3
Wszelkie modyfikacje żywności to zło
O GMO, mutagenezie indukowanej radiacyjnie, selekcji i innych metodach wpływania na to, co jemy.
Eksperci:
- Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
- dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska (Centrum Prawa Żywnościowego, Bohaterka Przemian)
- dr Sławomir Sowa (Instytut hodowli i aklimatyzacji Roślin)
MIT nr 4
Diety na skróty
Superfoods, diety eliminacyjne, suplementy. Przegląd różnych metod „hackowania” nudnej diety zbilansowanej.
Eksperci:
- dr Hanna Wilska (dietetyczka WUM, Bohaterka Przemian)
- Mateusz Banaszkiewicz (psycholog zdrowia)
- Małgorzata Minta (dziennikarka naukowa i kulinarna, autorka książek)
Uśpieni sytością
Śpimy. Śpimy po obfitym posiłku. Nieprzytomni od nadmiaru, nie chcemy zastanawiać się nad konsekwencjami szybkiej, taniej konsumpcji. Ta wystawa wyrywa z drzemki. Każe trzeźwo przyjrzeć się faktom związanym z globalną produkcją, dystrybucją i marnowaniem jedzenia. Konfrontuje z tym, co jest – aby zachęcić do wzięcia odpowiedzialności za to, co będzie. Wspiera nas w tym nauka i technologia, które proponują różne alternatywy na przyszłość.
Główne wątki wystawy to hodowla, uprawa i marnowanie jedzenia.
Jakie mogą być alternatywne źródła białka? Czy tradycyjnego schabowego zastąpią wodorosty, robaki, roślinne mieszanki, wyhodowane w laboratorium czyste mięso? Część poświęcona hodowli to okazja do eksplorowania granic swoich kulinarnych przyzwyczajeń i zastanowienia się nad tym, z czego jesteśmy gotowi zrezygnować i co zmienić dla dobra środowiska i przyszłych pokoleń.
Sekcja poświęcona uprawom przyszłości pozwoli przyjrzeć się nowym sposobom hodowli roślin. Zastanowimy się, jakie zmiany w naszej kuchni przyniesie zmiana klimatu. Otworzymy także Kitchen Lab, w którym będzie można samodzielnie eksperymentować z drożdżami, bakteriami, glonami i roślinnymi kulturami in vitro.
Wreszcie przyjrzymy się odpadom, jakie generuje przemysł spożywczy. I resztkom, które wyrzucamy w zatrważających ilościach. W tym kontekście szczególnie wymownie wybrzmią prace dotyczące głodu i nierówności w dostępie do pożywienia.
Wprowadzeniem do każdego z tematów będą wizualizacje danych, stworzone wspólnie przez artystów i naukowców.
Ta wystawa nie jest lekkostrawna. Nie daje łatwych odpowiedzi na trudne pytania. Jej celem nie jest pokazanie jednoznacznych rozwiązań, lecz skłonienie do refleksji i wytrącenie ze strefy komfortu. Wybudzenie z letargu.
Kiedy?
wernisaż: 3 października, godz. 20.00
4–5 października, godz. 11.00–23.00
6 października, godz. 11.00–20.00
Gdzie?
Centrum Nauki Kopernik, poziom 1
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Kuratorzy
Michał Grzymała
Patrycja Strzetelska
Katalog wystawy
Panele dyskusyjne
Zdrowie to za mało
4 października, godz.15.45, poziom 1
wstęp wolny
Jak rozwój nauki i techniki odmienia myślenie o zdrowiu? Spersonalizowana dieta ma aktywizować mózg, pomagać utrzymywać dobrą kondycję, a nawet spowalniać procesy starzenia się. Podczas spotkania sprawdzimy, jak nowoczesna diagnostyka wzbogaca naszą wiedzę o wpływie żywności na zdrowie:
- Czy badania genomu i mikrobiomu pozwolą idealnie dopasować jadłospis do potrzeb organizmu, a dieta skrojona na miarę okaże się najlepszą profilaktyką chorób cywilizacyjnych?
- W jaki sposób to, co jemy w pierwszych latach życia „programuje” nasz organizm i na ile możemy go później „przeprogramować” odpowiednią dietą?
- Czy suplementy to tylko marketingowa ściema?
- Czy całkowite wykluczenie mięsa z jadłospisu jest zdrowe?
- Czy okresowe głodówki są szkodliwe?
- Jak wygląda edukacja żywieniowa lekarzy?
- Czym są medycyna stylu życia i medycyna kulinarna?
Prowadzenie:
Krzysztof Kornas (kurator Festiwalu Przemiany)
Eksperci:
- dr Hanna Wilska (dietetyczka, WUM, Bohaterka Przemian)
- dr Agnieszka Gaczkowska (lekarz, przedsiębiorca)
- dr Alicja Baska (lekarka, współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia)
- dr n. med. Anna Domaszewska-Szostek (Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN)
Naturalnie sztuczne
4 października, godz.17.00, poziom 1
wstęp wolny
W obliczu nowoczesnych badań nad żywnością oraz możliwości biotechnologii, granica między „sztucznym” a „naturalnym” wydaje się coraz mniej ostra. Podczas spotkania poznamy różne metody uzyskiwania nowych odmian roślin (w tym GMO). Porozmawiamy o miejskich uprawach i rolnictwie komórkowym, które już niedługo może znacznie ograniczyć potrzebę pozyskiwania mięsa z uboju, zapewniając produkcję czystego mięsa, w laboratoriach. Omówimy korzyści i problemy, wynikające ze stosowania środków ochrony roślin oraz rozmaitych dodatków do żywności (barwników, emulgatorów, konserwantów).
Poszukamy odpowiedzi na pytania:
- Czy rozróżnienie na żywność „naturalną” i „sztuczną” jest jeszcze w ogóle zasadne?
- Czy to, co uważamy za „naturalne” zawsze jest zdrowe?
- Czy żyjemy w czasach szkodliwej żywności?
- Czy nauka może dać nam szansę na produkcję bezpieczniejszego jedzenia?
Prowadzenie:
Krzysztof Kornas (kurator Festiwalu Przemiany)
Paneliści:
- dr Joanna Gałązka (ogrodniczka i blogerka, Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin)
- dr Jacek Postupolski (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Bohater Przemian)
- Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
Żywność przyszłości
5 października, godz. 14.45, poziom 1
wstęp wolny
Jakie bariery – psychologiczne, społeczne, biznesowe, prawne – należy pokonać, aby stworzyć zrównoważony system żywnościowy? Podczas spotkania zastanowimy się, które produkty mają największe szanse, by odmienić w przyszłości nasze jadłospisy. Będziemy rozmawiać o mięsie hodowanym komórkowo, jadalnych insektach, roślinnych substytutach mięsa i mleka, uprawach hydroponicznych. Zadamy sobie także kilka pytań dodatkowych:
- Czym się kierujemy, zmieniając nawyki żywieniowe?
- Czym są fleksitarianizm, reduktarianizm i inne zyskujące popularność pomysły na zrobienie zdrowotnego, etycznego i ekologicznego porządku w jadłospisie?
- Czy spekulatywne projekty designerów mogą pomóc stworzyć zrównoważony system żywnościowy?
Prowadzenie:
Krzysztof Kornas (kurator Festiwalu Przemiany)
Eksperci:
- Marcin Tischner (ProVeg Polska, Bohater Przemian)
- dr Jakub Urbański (biolog molekularny)
- Christopher Bryant (psycholog, gość specjalny Festiwalu Przemiany)
- Chloé Rutzerveld (designerka jedzenia, gość specjalny Festiwalu Przemiany)
- Michał Piosik (foodtech.ac, Bohater Przemian)
- Piotr Grabowski (foodtech.ac, Bohater Przemian)
Dobra chemia: influencerzy i naukowcy
5 października, godz. 16.15, poziom 1
wstęp wolny
Zaproszeni influencerzy doskonale znają najnowsze trendy związane z żywnością i świetnie je komunikują. Naukowcami i popularyzatorzy dzielą się w mediach informacjami trudniejszymi w odbiorze i często budzącymi kontrowersje. Czego mogą nauczyć się od siebie wzajemnie? Jak sprawić, by fakty naukowe miały dużo lajków? Zastanowimy się, jak mówić do ludzi, którzy sami raczej nie sięgają po źródła popularnonaukowe. Poszukamy także sposobów, by inspirować młodych do zmiany stylu życia na bardziej przyjazny środowisku. Spróbujemy odpowiedzieć na pytania, które budzą największe zainteresowanie w mediach:
- Dlaczego żywność modyfikowana genetycznie wzbudza strach?
- Czemu uprawy monokulturowe są problematyczne?
- Co dodajemy do żywności? (konserwanty, barwniki, emulgatory, itp.)
- Jak przestać marnować jedzenie?
- Czy środki ochrony roślin są szkodliwe?
Prowadzenie:
Aleksandra Tatarczuk (Magazyn USTA)
Paneliści:
- Grzegorz Łapanowski (kucharz, przedsiębiorca, dziennikarz kulinarny)
- Małgorzata Minta (dziennikarka naukowa i kulinarna, autorka książek)
- Jagna Niedzielska (szefowa kuchni i doradca kulinarny)
- dr Jacek Postupolski (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Bohater Przemian)
- Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
Lokalne jedzenie
6 października, godz. 14.45, poziom 1
wstęp wolny
Wszyscy wiemy, że jedzenie nie rośnie na półkach sklepowych. Gdzie jednak zaczyna się produkcja żywności? Coraz częściej nie na polach uprawnych i farmach, tylko w laboratoriach lub wielkich miejskich uprawach w zamkniętych przestrzeniach. Podczas spotkania prześledzimy drogę, jaką musi pokonać produkt, zanim trafi na nasz talerz lub – niestety – do śmietnika. Zaprezentujemy różne rozwiązania skracające ten dystans, takie jak uprawy podmiejskie, miejskie ogrodnictwo, kooperatywy spożywcze, hydroponika. Poszukamy odpowiedzi na pytania:
- Czy zastanawiamy się dziś jeszcze nad tym, skąd bierze się nasze jedzenie?
- Czy ogródki działkowe oraz uprawy aero- i hydroponiczne to jedynie chwilowe trendy, czy strategia na przyszłość?
- Czy inwestując w lokalną produkcję jedzenia miasta mogą przyczynić się do rozwiązania globalnych problemów związanych z żywnością?
Prowadzenie:
Daria Pawlewska (redaktorka naczelna i wydawczyni magazynu kulturalno-kulinarnego KUKBUK)
Eksperci:
- dr Anna Urbańska (biolożka molekularna, Bohater Przemian)
- Mariusz Pożoga (Laboratorium313, Bohater Przemian)
- Marcin Rotkiewicz (dziennikarz naukowy, Bohater Przemian)
Kino Przemian
REPERTUAR:
W obronie jedzenia
(reż. Michael Schwarz | Stany Zjednoczone | 2015 | 78’)
4 października, godz. 12.00
Film dokumentalny zrealizowany na podstawie książki Michaela Pollana „W obronie jedzenia. Manifest wszystkożerców”, która odniosła olbrzymi sukces w Stanach Zjednoczonych, utrzymując się nieprzerwanie od dwóch lat na liście bestsellerów The New York Timesa. Tworząc film, Michael Schwarz i Michael Pollan ruszyli w kulinarną podróż po całym świecie, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: co tak naprawdę powinniśmy jeść? Spotkania z przedstawicielami różnych kultur, narodów i tradycji żywieniowych pomogły im odnaleźć w jedzeniu źródło codziennej przyjemności.
Well Fed
(reż. Karsten de Vreugd | Holandia | 2017 | 52’)
4 października, godz. 14.15
6 października, godz. 11.00
Z humorem opowiedziane historia pewnego sporu o GMO. Karsten przeczytał, że modyfikacje genetyczne roślin są szkodliwe dla zdrowia i wykorzystywane przez duże firmy agrochemiczne do monopolizacji łańcucha żywieniowego. Hidde, naukowiec i dziennikarz naukowy, stara się wyjaśnić, że podstawowe założenie Karstena jest nieprawidłowe i GMO może być wykorzystywane w sposób zrównoważony, jako narzędzie walki z głodem i ubóstwem. Obaj panowie wyruszają w podróż dookoła świata, podczas której rozmawiają z naukowcami, ekspertami, rolnikami.
Food Evolution
(reż. Scott Hamilton Kennedy | Stany Zjednoczone | 2016 | 92’)
4 października, godz. 15.25
Filmowa próba zbadania kontrowersji wokół GMO pokazuje, jak łatwo dezinformacja, zamieszanie i strach mogą przytłoczyć obiektywną analizę. Z jakich danych, dowodów i źródeł korzystamy poszukując odpowiedzi na pytania o bezpieczeństwo żywności, ochronę planety, szkodliwość modyfikacji genetycznych i pestycydów? Zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy poszczególnych rozwiązań powołują się na naukę i twierdzą, że jest „po ich stronie”.
Zjadanie zwierząt
(reż. Christopher Dillon Quinn | Chiny, Indie, Niemcy, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone | 2017 | 94’)
5 października, godz. 11.00
Adaptacja książki Safrana Foera pod tym samym tytułem opowiada o początku końca przemysłowej hodowli zwierząt. Reżyser dociera z kamerą do ściśle chronionych zakładów przetwórstwa żywności i demaskuje to, co dzieje się za ich zamkniętymi drzwiami. Jako alternatywę przedstawia powrót do tradycyjnego rolnictwa, jako jedynej możliwej drogi rozwoju ludzkości.
Robaki
(reż. Andreas Johnsen | Dania | 2016 | 74’)
5 października, godz. 13.00
Czy jedzenie robaków ocali naszą planetę? ONZ rekomenduje jadalne robaki jako narzędzie walki z głodem, a mistrzowie kuchni oraz miłośnicy gwiazdek Michelena cenią ich smak. Do tego grona dołączają ekolodzy i specjaliści od odżywania, chwaląc wartości odżywcze insektów. Reżyser Andreas Johnsen podąża za badaczami i kucharzami z Nordic Food Lab podpatrując, jak hodują, gotują, smakują robaki w Europie, Meksyku, Kenii, Japonii, czy Australii. Spotyka słynne królowe termitów, testuje pustynny miód mrówek, jadowite wielkie szerszenie, obserwuje polowanie na koniki polne.
Zjedz to!
(reż. Grant Baldwin | Kanada, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania | 2014 | 75’)
5 października, godz. 14.30
Wszyscy kochamy jeść, z zapałem oglądamy kulinarne programy, magazyny i blogi. Jak to możliwe, że mając tak pozytywny stosunek do jedzenia, wyrzucamy dziś do kosza aż 50% żywności, tylko dlatego, że źle i nieatrakcyjnie wygląda? Twórcy filmu zdecydowali się przez 6 miesięcy nie kupować jedzenia, lecz żywić się wyłącznie produktami, które normalnie trafiłyby na śmietnik. Wynik tego eksperymentu okazał się niezwykle szokujący i zmusił ich do zastanowienia się nad naszym stosunkiem do żywności.
Unfold
(reż. Katarzyna Gandor | Polska | 2019 | 30’)
6 października, godz. 12.10
Czy GMO jest bezpieczne? Co oznacza „naturalność”? Czy glifosat rujnuje środowisko? W cyklu Unfold Kasia Gandor udziela rzetelnych odpowiedzi na ważne pytania.
Więcej niż miód
(reż. Markus Imhoof | Austria, Niemcy, Szwajcaria | 2012 | 95’)
6 października, godz. 13.00
Pszczoły to nie tylko istotne ogniwo naszego ekosystemu, ale także ważny element produkcji żywności . Zamieszkują Ziemię równie długo jak człowiek, a gdy wyginą – jak twierdził Einstein – ludziom pozostaną nie więcej niż cztery lata życia. Reżyser Markus Imhoof, który w życiu prywatnym jest wnukiem szwajcarskiego pszczelarza, opowiada o poważnym kryzysie, jaki dotyka obecnie populację pszczół. W ciągu ostatniej dekady wyginęły ich miliony. Czy to oznacza, że czeka nas totalny kryzys?
Warsztaty
W jaki sposób zachować świeżość żywności, wykorzystując do tego prawa fizyki? Czym jest refraktometr? Jaki ślad węglowy zostawiamy po sobie kupując truskawki w grudniu? Czy grzyby pleśniowe odgrywają rolę czarnych charakterów, czy też superbohaterów w aspekcie zmian klimatycznych?
Na te oraz inne pytania będziemy szukać odpowiedzi podczas serii warsztatów przygotowanych we współpracy z Instytutem Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego.
Żywność pod wysokim ciśnieniem
4 października, godz. 12.00, sala audytoryjna
Aby nasze jedzenie dłużej zachowywało świeżość, poddajemy je obróbce termicznej lub chemicznej. Niestety, tak przetworzone produkty tracą smak i wartości odżywcze. W ostatnich latach pojawiła się alternatywa – do powszechnego zastosowania weszło tzw. przetwarzanie wysokociśnieniowe (HPP – High Pressure Processing). Polega ono na poddawaniu produktów działaniu wysokiego ciśnienia hydrostatycznego, o wartości nawet 6 tysięcy atmosfer. Konserwowana tą metodą żywność jest właściwie zabezpieczona, nie traci naturalnego koloru, a przy tym smakuje jak świeży produkt i zachowuje składniki odżywcze. Podczas warsztatów zbadamy jakość różnych artykułów spożywczych i zapoznamy się bliżej z techniką HPP.
Prowadzenie: dr hab. inż. Krystian Marszałek
Biobezpieczeństwo: pleśń i mykotoksyny
6 października, godz. 11.00, foyer sali audytoryjnej
Zboża są podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji żywności na całym świecie. Jak kryzys klimatyczny wpływa na rolnictwo? Grunty ulegają degradacji, susze i upały niszczą uprawy, plony są niewielkie, a produkty rolne – coraz droższe. Zboża opanowywane są przez grzyby pleśniowe produkujące szkodliwe mykotoksyny. Podczas warsztatu poznamy nowe rozwiązania, które mogą poprawić kondycję roślin i wydajność upraw w zmieniających się warunkach środowiska.
Prowadzenie: dr hab. inż. Marcin Bryła
Biobezpieczeństwo: bakterie
6 października, godz. 12.00, foyer sali audytoryjnej
Produkty spożywcze to naturalne środowisko bytowania drobnoustrojów. Wśród bakterii występujących w żywności są takie, które stoją na straży naszego układu odpornościowego oraz takie, które wywołują zatrucia pokarmowe i poważne schorzenia. Co jeść, aby czuć się bezpiecznie? Jakie produkty stanowią potencjalne źródło bakterii patogennych? Podczas warsztatów zdemaskujemy niewidocznych mieszkańców naszej żywności i nauczymy się bezpiecznie przygotowywać posiłki. Poznamy także bakterie fermentacji mlekowej, dzięki którym możemy robić smaczne i zdrowe kiszonki.
Prowadzenie: mgr inż. Justyna Nasiłowska, dr inż. Katarzyna Piasecka-Jóźwiak
Wykłady
Nowa żywność, nowa natura
Koert van Mensvoort
3 października, godz. 18.00
Cukierki medyczne, programowalne wino i mięso hodowane w laboratorium już niedługo mogą trafić na nasze talerze. Tworząc tego typu produkty spekulatywne, dr Van Mensvoort chce sprowokować debatę na temat innowacji, które zmieniają nasze życie. Skoncentruje się przede wszystkim na przyszłości mięsa. Idąc na wykład możemy spodziewać się zarówno snów, jak i koszmarów sennych. Apetytu i apatii. Technologia żywności jest bardzo intymna, ponieważ jedzenie, które spożywamy, staje się częścią naszego ciała. Koert van Mensvoort pokaże, jak właściwie wykorzystywana technologia może stać się naszą nową naturą.
Koert van Mensvoort – artysta, naukowiec i filozof. Kieruje założonym przez siebie Next Nature Network. Proponuje nowe, dynamiczne rozumienie „powrotu do natury”. Takie, w którym realizacja ambicji rozwoju naukowo-technicznego naszej cywilizacji nie wchodzi w konflikt z naturą, tylko odpowiedzialnie i twórczo wykorzystuje rządzące nią mechanizmy, prowadząc do powstania „nowej natury".
Przeczytaj „List do ludzkości” »
Projektowanie przyszłości żywności
Chloé Rutzerveld
5 października, godz. 17.15
Jak daleko się posuniesz, by nadal jeść mięso? Co się stanie, jeśli zamiast ziemniaków zaczniemy hodować od razu węglowodany i w ten sposób skrócimy łańcuch produkcji żywności? A jeśli posiłki zaczną zaspokajać tylko potrzebę odżywiania organizmu, nie dostarczając doznań zmysłowych? Pokazując wybrane projekty multidyscyplinarne i zadając publiczności krytyczne pytania, Chloé podzieli się własną wizją przyszłości żywności. Opowie o swojej pracy na styku nauki, techniki i designu, a także o wartości wyobraźni i majsterkowania.
„Odważnie patrząc w przód i wyobrażając sobie alternatywną przyszłość, możemy spojrzeć z nowej perspektywy na to, co jemy, dlaczego jemy i co możemy (lub nie) jeść w przyszłości.”
— Chloé Rutzerveld
Chloé Rutzerveld – projektantka żywności jutra. Nauczycielka, inspirująca mówczyni, kuratorka i konsultantka. Zachęca ludzi do krytycznego spojrzenia na produkcję jedzenia i konsumpcję. Studiowała wzornictwo przemysłowe na Politechnice w Eindhoven. Jest członkiem Next Nature Network. Łącząc projektowanie, naukę i technologię wymyśla nowe sposoby, aby uczynić naszą żywność bardziej wydajną, zdrową i zrównoważoną. W ten sposób tworzy interaktywne instalacje, wystawy, warsztaty i eksperymentalne degustacje. Jedzenie jest dla niej medium, umożliwiającym dotarcie do szerokiego grona osób. Prace Chloé mają inspirować, prowokować i edukować, jednocześnie zmniejszając dystans między badaniami, produkcją i konsumpcją.
Mięso hodowane komórkowo: kontekst społeczny i akceptacja konsumencka
Christopher Bryant
5 października, godz. 18.25
Mięso hodowane komórkowo może zrewolucjonizować rolnictwo. Znacznie zmniejszyć ślad ekologiczny produkcji mięsa, rozwiązać kilka problemów zdrowia publicznego, a także uratować od śmierci miliardy zwierząt rocznie. Dlaczego zatem genetycznie modyfikowana żywność nie rozpowszechniła się w Europie? Christopher Bryant bada kontekst społeczny tej technologii. Sprawdza, kto je mięso hodowane komórkowo, a także odkrywa motywacje i bariery konsumentów. Analizuje kwestie gospodarcze, regulacyjne i religijne oraz wpływ mediów na stosunek ludzi do tych produktów. O swoich badaniach Christopher opowie podczas wykładu.
Christopher Bryant – doktorant Wydziału Psychologii na Uniwersytecie w Bath, gdzie bada stosunek konsumentów do mięsa hodowanego komórkowo i innych nowatorskich produktów żywnościowych. Celem jego naukowych poszukiwań jest zrozumienie ludzkich postaw i ich zmiana w kierunku większej empatii i altruizmu.
Partner wykładu – British Council
Przemiany Showroom
W 2050 r. na Ziemi będzie mieszkać 9 mld ludzi! Aby wyżywić ich wszystkich, trzeba zwiększyć produkcję o co najmniej o 35 % i znacznie zmniejszyć skalę marnowania jedzenia. Coraz częściej słyszymy o konieczności wprowadzenia „zrównoważonej” produkcji, konsumpcji i utylizacji żywności. W Showroomie Przemian zaprezentujemy rozwiązania, które mogą nam w tym pomóc.
Strefa EIT Food
Poznamy tu najnowsze osiągnięcia badawcze i technologiczne, ułatwiające produkcję zdrowej, bezpiecznej, bogatej w substancje odżywcze żywności, przy minimalnych stratach surowców i ograniczonym wpływie na środowisko naturalne. Wśród prezentowanych produktów znajdą się:
- badania naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badan Żywności PAN w Olsztynie, ekspertów z koncernu MASPEX i innowatorów działających w przemyśle rolno-spożywczym.
- drukarki 3D do żywności, mobilne testy do oceny zawartości polifenoli
w owocach oraz inteligentny system oświetlania roślin, który pozwala na prowadzenie produkcji warzyw, owoców, ziół i kwiatów przez cały rok, - naturalne i funkcjonalne produkty spożywcze, a także białka roślinne, które są alternatywą dla białka pochodzenia zwierzęcego i białek sojowych,
- innowacyjne metody konserwowania żywności oraz produkty spożywcze, przydatne do spożycia nawet przez 30 lat!
- żywność personalizowana, dedykowana osobom cierpiącym na choroby dietozależne,
- wartościowe odżywczo „odpady” produkcyjne,
- gry „zero waste” i idea „food sharingu”.
Strefa zorganizowana jest w ramach projektu EIT Food #Annual Food Agenda przez partnerów projektu: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie oraz koncern spożywczy MASPEX.
Strefa Foodtech.ac
To miejsce gromadzące startupy z akceleratora Foodtech.ac, który łączy technologię i branżę spożywczą. Na stanowiskach zobaczymy:
- roślinne zamienniki mięsa kurczaka o podobnym smaku, wyglądzie i wartości odżywczej. (Qrczak)
- zielone warzywa liściaste (baby i micro) uprawiane w zautomatyzowanych, miejskich farmach wertykalnych. Dostępne przez cały rok. (Polish Greens)
- starannie skomponowany, zrównoważony i zbilansowany posiłek wegański, który nasyci i świetnie odżywi. (Yoush)
- organiczny napój z dodatkiem CBD (kannabidolu z konopi siewnych). (Hempiness)
Alcorythm
W metabolizmie alkoholu kluczowe są określone funkcje wątroby oraz prawidłowa wydajność enzymów rozkładających etanol i jego metabolity. Na tym stanowisku poznamy suplement diety w płynie, zawierający ekstrakty roślinne wspierające pracę wątroby. Pozwala on ograniczyć negatywne skutki spożywania alkoholu.
Kto nas nakarmi w XXI wieku?
Debata, 4 października, godz. 18.30, foyer sali audytoryjnej
XXI wiek przyniósł nam wiele wyzwań związanych z żywnością. Wzrost liczby mieszkańców na Ziemi, globalne ocieplenie, choroby cywilizacyjne – nasze dotychczasowe podejście do produkcji i dystrybucji żywności musi się zmienić. Jak będzie wyglądał świat żywności jutra?
Na debatę zaprosiliśmy ekspertki, które opowiedzą nie tylko o przyszłości jedzenia ale także o swojej własnej drodze do stworzenia innowacyjnych firm. Porozmawiamy o potencjalnych ścieżkach rozwoju dla osób chcących inicjować projekty w tym obszarze, zgodnie z rekomendacjami pro środowiskowymi zawartymi m.in. w Celach Zrównoważonego Rozwoju ONZ.
Gospodyni debaty:
- Małgorzata Ratajska-Grandin – CEO Geek Girls Carrots, globalnej społeczności przyciągającej kobiety do IT.
Ekspertki:
- dr Katarina Makarova – CEO SmartBerries (badania owoców przetwarzanych)
- Iga Czubak – CEO Qrczak (produkcja roślinnej alternatywy dla mięsa kurczaka)
- Joanna Kuźniacka – CEO Hempiness, organicznego napoju z dodatkiem CBD (kannabidolu z konopi siewnych)
Koncerty
NATALIE BERIDZE
3 października, godz. 21.30, poziom 0
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Urodziła się i wychowała w Tbilisi. Początkowo zajmowała się tworzeniem filmów krótkometrażowych i teledysków, jednak ostatecznie skupiła się na muzyce. Uważa się, że Natalie jest pierwszą kobietą w Gruzji, która zaczęła nagrywać muzykę elektroniczną. Komponuje też na większe składy orkiestrowe. Swoje płyty publikowała pod różnymi aliasami (TBA, Tusia Beridze, Nate Fisher), ale także jako Natalie Beridze. Ma na swoim koncie liczne koncerty w całej Europie.
Zobacz na YouTubie »
ZAMILSKA
4 października, godz. 21.30, poziom 0
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
UNCOVERED – nowa płyta ZAMILSKIEJ to muzyczna opowieść pełna niepokoju, trójwymiarowej przestrzeni i basu, dopełniona charakterystycznym dla artystki transowym bitem. Ten pierwszy od trzech lat i trzeci w dyskografii artystki album, pojawił się na rynku 10 maja 2019. Droga do jego powstania była długa i – jak mówi sama ZAMILSKA – wymagała zdobycia się na odwagę zaczynania od początku.
Znana z muzyki instrumentalnej producentka, po raz pierwszy wykorzystuje głos i teksty, które wzmacniają przekaz, budują napięcie. Czy to kolaż, czy historia? Słuchacze muszą zadecydować sami. Przede wszystkim album jest świadectwem ciągłego rozwoju i doskonalenia narzędzi.
Zobacz na YouTubie »
WOJCIECH BĄKOWSKI
5 października, godz. 21.00, foyer sali audytoryjnej
Wstęp biletowany i płatny. Kup bilet »
Artysta wizualny, muzyk i poeta. Lider grup muzycznych KOT i NIWEA. Współtwórca grupy artystycznej PENERSTWO. Na co dzień Bąkowski działa na pograniczu dyscyplin - sztuk wizualnych, animacji, muzyki, poezji. Aktywności te nawzajem się zazębiają i wywierają na siebie wpływ, co pozwala twórcy funkcjonować jednocześnie w wielu obiegach. Jego filmy są zarówno pokazywane na galeryjnych i muzealnych wystawach, jak i wyświetlane na festiwalach filmowych. Występy formacji Bąkowskiego traktowane są jak audioperformensy, lub – po prostu – koncerty.
Zobacz na YouTubie »
di.ARIA/ SJØGREN/ WRONG DIALS
5 października, godz. 22.30, poziom 0
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
di.ARIA – Hania Piosik (Lost Education/LADO ABC, JOY POP) to kompozytorka żyjąca gdzieś głęboko w polskich zachodnich lasach. Snuje opowieści pełne dźwięków przestrzeni miejskiej i natury. Korzystając z nowoczesnych wtyczek, odgłosów natury i zapętlonych wokali, prezentuje oryginalną wersję językową, dzięki której rozmawia ze słuchaczami o muzyce – jej urodzie i najciemniejszych zakątkach. Ostatnio zakochała się w badaniu muzyki jako kluczu do poprawy komunikacji z osobami autystycznymi.
Wrong dials – Mateusz Rosiński, dj, producent i promotor Gorzowa Wielkopolskiego. Jako aktywny muzyk, organizator koncertów i założyciel niezależnych wydawnictw płytowych Please Feed My Records i obecnie Dym Records skutecznie animuje lokalną scenę.
SJØGREN – koncert duetu Hanna Piosik & Mateusz Rosiński
Zobacz na YouTubie »
PAWEŁ SZAMBURSKI
6 października, godz. 20.30, poziom 0
Wstęp bezpłatny, rejestracja nie jest wymagana
Muzyk związany z warszawskim środowiskiem LadoAbc. Współtwórca takich zespołów jak: SzaZa, Horny Trees, Meritum, Tupika, Cukunft czy kwartet klarnetowy Ircha. Tworzy muzykę na polu interdyscyplinarnym – dla filmu, teatru, kina niemego, tańca współczesnego czy słuchowisk. Najcześ̨ciej wykorzystuje klarnet, głos oraz elektronikę. Dzięki efektom zapętleń i delikatnych przetworzeń artysta jest w stanie komponować na żywo bogate, polifoniczne struktury dźwiękowe.
Zobacz na YouTubie »
DJ SETY
Szkalunek
3 października, godz. 23.00, poziom 1
Znany jako organizator imprez pod tym samym tytułem, obecnie skupia się na działalności promotorskiej w kolektywie Mestico. Występował jako DJ Smakowita Pajda. Odpowiadał też za legendarny cykl imprez Vatican Vibes. Szkalunek to projekt nasycony miłością do muzyki house/techno/electro. Co dokładnie usłyszymy? Na pewno sporo połamanego, breakbeatowego techno i acidowych melodii.
Yaxuriyamilex
4 października, godz. 23.00, poziom 1
Regularnie nadaje z Radia Kapitał. Warto też posłuchać pasma Holoputi Migrant Sound, do którego zaprasza gości, którzy nie zawsze wiedzą jak dużo w nich muzyki, dopóki jej nie wyrzucą z siebie. Łączy folk, techno, trance, reggae, CHANGA TUKI, muzę z osiedla, Yaxuri house, melodicę, loopowanie.
Przemiany 2021
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nam sit amet lacus id justo faucibus aliquet. Aliquam egestas tellus in pellentesque congue. Nam vitae tincidunt nibh, sit amet ultricies lacus. Aenean aliquet euismod tellus, eget consectetur urna feugiat a. Nunc ac sagittis odio. Pellentesque quis nisl est. Aliquam luctus tristique aliquam. Integer eget lorem ornare, ullamcorper nibh et, suscipit quam. Aenean enim risus, tincidunt eget risus sit amet, consectetur fermentum ante.
Nullam a sodales purus. Suspendisse non dolor tincidunt, finibus enim a, laoreet neque. Phasellus consectetur ac orci id tincidunt. Nulla facilisi. Vivamus vitae mi eu magna molestie maximus. Vivamus fermentum et lacus at fringilla. Duis lacinia pulvinar pretium. Proin luctus neque augue, in pulvinar lacus gravida non. Vestibulum leo libero, imperdiet nec scelerisque ut, suscipit ut augue. Aenean facilisis libero id dapibus porta. Donec ornare ullamcorper neque eu dictum. Duis et velit vel magna vehicula tristique. Nullam interdum pellentesque risus. Fusce lobortis elit ipsum, vitae tincidunt tortor lacinia eu. Cras euismod ultrices varius. Sed sit amet lacus sodales, aliquet sapien sagittis, viverra nisl.
Aliquam erat volutpat. Nulla eget quam risus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia curae; Sed est neque, viverra et tortor ac, facilisis lacinia nulla. Ut eget volutpat ante, nec facilisis ipsum. Vestibulum velit urna, efficitur id ligula vitae, ullamcorper fermentum nulla. Pellentesque ut finibus sapien, quis vestibulum elit. Aenean in ultrices nibh. Mauris elementum magna vitae erat sagittis, sed dignissim magna posuere. Nunc molestie tristique tellus non sollicitudin. Proin luctus, sem eu interdum ornare, dolor erat congue arcu, at aliquam odio sapien porttitor orci. Nunc quis suscipit lectus, a dapibus ex. In et tellus egestas, suscipit enim ut, gravida orci. Duis eget varius turpis. Proin eget pulvinar odio, vitae facilisis ante.
Nam sit amet venenatis ex. Maecenas vel libero non sapien ornare feugiat vulputate vel lectus. Suspendisse et malesuada mi. Mauris et feugiat lacus. Praesent placerat ex sit amet lorem sodales, eu imperdiet eros pretium. Aenean vitae tortor neque. Morbi luctus urna viverra dolor efficitur, in elementum ex dapibus. Morbi lacus augue, mattis nec suscipit id, sollicitudin nec purus.
