Transformacja II: ekonomia i wartości (debata + Q&A)

Sprostanie wyzwaniom globalnego ocieplenia będzie wymagało od nas nie tylko zaprzestania spalania paliw kopalnych, lecz także przemyślenia na nowo całego systemu gospodarczego, leżących u jego podstaw wartości oraz naszych potrzeb.

Podczas dyskusji w gronie ekspertów poruszymy takie kwestie, jak:

1. konieczne zmiany systemu gospodarczego wynikające z działań adaptacyjnych i mitygacyjnych w odniesieniu do kryzysu klimatycznego. Czym powinniśmy się kierować w myśleniu o gospodarce, jeśli chcemy stworzyć system odporny na zagrożenia płynące ze świata przyrody;
2. metody pomiaru realnego rozwoju społeczno-gospodarczego w świecie kryzysu klimatycznego. Czy czeka nas zmniejszenie wagi PKB jako miernika dobrobytu i nastanie epoki postwzrostu;
3. społeczna odpowiedzialność biznesu i, szerzej, rola tych interesariuszy, którzy mogą najwięcej stracić na reformach klimatycznych. Przykładowo – jak myśleć o konflikcie przemysłu paliwowego i nauki w kontekście ochrony środowiska przed zmianą klimatu. Czy argument o „opłacalności”, „zbyt wysokich” kosztach ekonomicznych niektórych działań mitygacyjnych jest w ogóle zasadny, biorąc pod uwagę skalę i powagę zagrożenia;
4. nasza mentalna gotowość (lub jej brak) do zmierzenia się z konsekwencjami ograniczenia konsumpcji energii i zasobów, a także psychologiczny koszt bieżącego mierzenia się z widmem potencjalnej katastrofy cywilizacyjnej, porażki jakichkolwiek działań naprawczych;
5. sprawiedliwa transformacja w krajach rozwijających się. Czy bogata globalna Północ ma prawo wymagać od biedniejszego Południa ograniczeń. Jak myśleć o globalnych nierównościach w kontekście wyzwań klimatycznych.

Co najmniej od lat 80. XX wieku panuje w nauce konsensus dotyczący wpływu cywilizacji człowieka na globalne ocieplenie. Jeśli ktoś ten konsensus dziś podważa, robi to zwykle po to, by blokować wynikające z niego rekomendacje, które mogłyby wejść w konflikt z politycznymi, ekonomicznymi lub ideologicznymi interesami danej grupy. W tych obszarach kwestie wartości – zarówno w sensie pieniężnym, jak i aksjologicznym – są kluczowe. Pominięcie ich niesie ze sobą ryzyko, że naukowe diagnozy i wynikające z nich rozwiązania techniczne będą się spotykały z brakiem akceptacji kulturowej pewnych grup interesariuszy, a czasami nawet z ich otwartą wrogością. Właśnie z tego powodu odnoszenie się w komunikacji naukowej do wartości ma ogromne, strategicznie, znaczenie.

W dyskusji udział wezmą:

• Katarzyna Szwarc (pełnomocniczka Ministra Finansów ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego)
• dr Magdalena Budziszewska (psycholożka, Uniwersytet Warszawski)
• Michał Syska (prawnik, dyrektor OMS im. Ferdynanda Lassalle’a.)

Prowadzący: Zbigniew Bohdanowicz (Instytut Interaktywnych Technologii w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym)

Katarzyna Szwarc 

Od kwietnia 2021 r. pełni funkcję Pełnomocnika ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. Absolwentka Instytutu Spraw Publicznych London School of Economics, Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz programu Rethinking Capitalism na University College London. Ma wieloletnie doświadczenie pracy w instytucjach rynku finansowego. Karierę zawodową rozpoczęła na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W latach 2013–2015 zarządzała Biurem Polityki Regulacyjnej na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). W latach 2015–2020 menedżerka polityki publicznej i relacji rządowych w Intercontinental Exchange: New York Stock Exchange w Londynie i Brukseli. Współpracowała z LSE Grantham Research Institute w obszarze finansowania sprawiedliwej transformacji oraz Fundacją Instrat jako liderka programu Zrównoważone Finanse. Zasiadała w wielu grupach roboczych i doradczych m.in. przy ESMA (European Securities and Markets Authority).

Dr Magdalena Budziszewska

Psycholożka, pracowniczka Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Naukowo zajmuje się analizą narracji, metodami jakościowymi w psychologii, emocjami, tożsamością i rozwojem. Prowadziła badania m.in. z zakresu psychologii rodzin, tożsamości społecznej, psychologii szkolnej i edukacji ekologicznej. Pracowała z dziećmi i młodzieżą jako psychoterapeutka i psycholożka szkolna. Współzałożycielka inicjatywy Uniwersytet Warszawski dla klimatu. Współredaktorka podręcznika do edukacji klimatycznej „Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu”. Obecnie bada emocje towarzyszące ludziom wobec zmiany klimatu – lęk i depresję klimatyczną, zajmuje się psychologią działania na rzecz ochrony klimatu i środowiska naturalnego. Miłośniczka gór i wszystkiego co dzikie.

Michał Syska

Prawnik, doradca polityczny, ekspert związany ze Stowarzyszeniem Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” w Katowicach oraz z Ośrodkiem Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a we Wrocławiu. Publicysta (publikował m.in. w „Przeglądzie”, „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”, „Dzienniku”, „Krytyce Politycznej”, Newsweek.pl, Tygodniku Polsatnews.pl). Pełnomocnik prezydenta Dąbrowy Górniczej ds. marki miasta, kultury i sportu.

Zbigniew Bohdanowicz

Ekonomista i psycholog. Pracuje w Laboratorium Interaktywnych Technologii w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym, gdzie prowadzi badania dotyczące transformacji sektora energetycznego w Unii Europejskiej, nowych modeli korzystania z energii elektrycznej, świadomości energetycznej społeczeństw oraz postaw wobec nowych rozwiązań. Zajmuje się edukacją klimatyczną na Uniwersytecie Warszawskim, jest współautorem i jednym z redaktorów naukowych interdyscyplinarnego podręcznika o zmianie klimatu „Klimatyczne ABC”. Jest doktorantem Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, zrealizował projekt badawczy dotyczący postaw wobec polityk klimatycznych w Polsce i w Niemczech.