Jeden z głównych sporów dotyczy tego, z jakich źródeł powinniśmy czerpać energię oraz tego, jak zapewnić stabilność całego systemu energetycznego, skoro – upraszczając – nie zawsze świeci słońce, nie zawsze wieje wiatr i nie każdy kraj w takim samym stopniu może pozyskiwać energię ze źródeł odnawialnych. Niektórzy opowiadają się za inwestowaniem w rozwój energetyki jądrowej. Inni za magazynami energii czy większym wykorzystywaniem biomasy. Jeszcze inni w pierwszej kolejności apelują o ograniczenie potrzeb energetycznych, czyli zmianę konsumpcyjnego stylu życia i szeroko zakrojoną termomodernizację, co przełożyłoby się na niższe zapotrzebowanie na energię. Każde z tych rozwiązań ma swoje plusy i minusy. Każde z nich jest w różnym stopniu prawdopodobne pod względem dostępności technologii i zasobów, uwarunkowań prawnych, kosztów inwestycji, konsultacji społecznych, gotowości ludzi do zmian stylu życia, konsekwencji środowiskowych czy wielu ryzyk innego typu.
Trudno o równie ważne wyzwanie cywilizacyjne, które ma jasne naukowo-techniczne rozwiązania i jednocześnie w tak dużym stopniu zależy od kontekstu społeczno-kulturowego. Dlatego w dyskusji skupimy się na tym, które z tych rozwiązań są w polskim kontekście najbardziej prawdopodobne (i dlaczego) oraz które z nich moglibyśmy uznać za najbardziej pożądane (i z czyjej perspektywy). Przyjrzymy się zarówno największym przeszkodom, które stoją na drodze skutecznego wdrażania tych rozwiązań, jak i najskuteczniejszym metodom pokonywania tych przeszkód.
W tym kontekście porozmawiamy również o konieczności edukacji ekologicznej, partycypacji społecznej w zarządzaniu zasobami naturalnymi, zaufaniu do nauki i ekspertów oraz o roli lobbystów i aktywistów w kształtowania dyskursu wokół transformacji energetycznej. Czyli, podsumowując – o długiej i trudnej drodze od konsensusu naukowego do konsensusu politycznego.
W dyskusji udział wezmą:
- Maria Andrzejewska (dyrektor generalna, Centrum UNEP/GRID-Warszawa)
- dr hab. Aleksandra Wagner, prof. UJ (socjolożka, Uniwersytet Jagielloński)
- Wojciech Kukuła (prawnik, Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi)
- prof. dr hab. Szymon Malinowski (fizyk atmosfery, Uniwersytet Warszawski)
- Jakub Wiech (prawnik, dziennikarz, portal “Energetyka24”)
Prowadzący:
- Dariusz Aksamit (fizyk medyczny, Politechnika Warszawska)
Maria Andrzejewska
Dyrektorka generalna UNEP/GRID-Warszawa, członkini zarządu Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego z wieloletnim doświadczeniem w projektach środowiskowych. Ekspertka UN Environment Programme (UNEP) oraz ekspertka w zakresie analizy danych środowiskowych przy Unii Europejskiej. Zaangażowana w prace przy raporcie UNEP Global Environment Outlook 6, za które została wyróżniona 2020 Prose Awards (Association of American Publishers Awards for Professional and Scholarly Excellence) w kategorii nauk o środowisku. Trzykrotnie wyróżniona, wraz z zespołem UNEP/GRID-Warszawa, nagrodą Ministra Środowiska za szczególne osiągnięcia naukowo-badawcze w zakresie ochrony, kształtowania i użytkowania środowiska i jego zasobów. Inicjatorka Partnerstwa na rzecz realizacji środowiskowego wymiaru Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG) „Razem dla środowiska" (2016). Liderka zrównoważonego rozwoju magazynu FORBES Women Polska (2021).
Dr hab. Aleksandra Wagner, Prof. UJ
Socjolożka, doktor habilitowana nauk społecznych, profesor w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2010 roku prowadzi badania nad społecznymi aspektami energetyki, w tym także dyskursami dotyczącymi energii i energetyki. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych dotyczących tej problematyki. Współorganizatorka cyklicznej międzynarodowej konferencji Energy&Society. Specjalistka w obszarze projektowania procesów deliberacyjnych i moderowania dyskusji grupowych. Pomysłodawczyni i koordynatorka grupy badawczej Dialogue for policy.
Wojciech Kukuła
Starszy prawnik w warszawskim biurze Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi. Z ClientEarth związany od 2014 r. Specjalizuje się w regulacjach dotyczących sektora energetycznego, w szczególności w zakresie pomocy publicznej i odnawialnych źródeł energii. Jest autorem lub współautorem licznych analiz i raportów w obszarze transformacji energetycznej, rynków mocy, energetyki wiatrowej i prosumenckiej oraz pozycji konsumenta na rynku energii, a także implementacji przepisów dotyczących EU ETS.
Prof. dr hab. Szymon Malinowski
Fizyk atmosfery, profesor nauk o Ziemi. Od 2016 roku dyrektor Instytutu Geofizyki Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, członek korespondent PAN. Naukowo zajmuje się fizyką chmur i opadów oraz turbulencją atmosferyczną. Prowadzi badania w szerokiej współpracy międzynarodowej, kierował i kieruje wieloma projektami badawczymi. Współzałożyciel portalu naukaoklimacie.pl, uhonorowanego w ogólnopolskim konkursie Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie Ministerstwo Nauki i Edukacji) i Polskiej Agencji Prasowej „Popularyzator Nauki” w roku 2017. Współautor książki pt. „Nauka o klimacie”, aktywnie działa na polu popularyzacji nauki.
Jakub Wiech
Prawnik, dziennikarz i publicysta, zastępca redaktora naczelnego serwisu Energetyka24. Laureat nagrody Studencki Nobel w kategorii Dziennikarstwo i Literatura oraz nagrody w konkursie Platynowe Megawaty za najlepszą publikację o rynku energii elektrycznej. Nominowany w konkursie MediaTory oraz do nagrody Grand Press w kategorii Dziennikarstwo Specjalistyczne. Stypendysta James S. Denton Transatlantic Fellowship. Autor książek „Energiewende. Nowe niemieckie imperium” oraz „Globalne ocieplenie. Podręcznik dla Zielonej Prawicy”.
Dariusz Aksamit
Naukowiec, popularyzator i działacz NGO. Fizyk medyczny pracujący na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej. Zajmuje się zastosowaniami promieniowania jonizującego w medycynie, pomiarami promieniowania i ochroną radiologiczną oraz pomiarami radonu. Współpracuje m.in. z Narodowym Centrum Onkologii oraz Instytutem Chemii i Techniki Jądrowej. Były pracownik Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej. Działa w organizacjach pozarządowych: współzałożyciel i pierwszy Prezes Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki, współfundator i przewodniczący Rady Fundacji Marsz dla Nauki. Laureat nagrody „Popularyzator Nauki 2018” w kategorii Animator przyznanej przez serwis Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki (d. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego).
