Festiwal Przemiany 2021 - Open call

Użyj strzałek do przechodzenia między zakładkami

Werdykt

Jury w składzie: Stanisław Welbel (kurator sztuk wizualnych, Austriackie Forum Kultury w Warszawie), dr hab. Agnieszka Jelewska (prof. UAM, dyrektorka i współzałożycielka Humanities/Art/Technology Research Center na UAM w Poznaniu) oraz Krzysztof Kornas (kurator Festiwalu Przemiany, Centrum Nauki Kopernik) po rozpatrzeniu 49 zgłoszonych na open calla prac artystycznych postanowiło nagrodzić cztery projekty.

Austria

I NAGRODA
Reclaiming Abundance, Oliver Ressler

Jak może wyglądać świat za 30 lat, kiedy uda się znacznie zmniejszyć emisje CO2? Oliver Ressler wyobraża sobie rezultaty konkretnych zmian, jakie muszą zajść na drodze do neutralności klimatycznej cywilizacji człowieka. Miejsca kluczowe dla globalnej gospodarki, wiążące się dziś z gałęziami przemysłu odpowiedzialnymi za znaczną część emisji gazów cieplarnianych, Ressler wizualnie adaptuje do nowych, zeroemisyjnych reguł. Jego prace podpowiadają, jak projektować świat, w którym możliwe jest zdekarbonizowanie gospodarki, oszczędzanie zasobów oraz współistnienie ludzi i przyrody.

Ten ostatni aspekt wydaje się szczególnie ważny dla interwencji, których Ressler dokonuje w precyzyjnie wybranych przestrzeniach. Ponowne wprowadzenie roślinności w miejsca opanowane przez człowieka, wyeksploatowane, poddane industrialnej przemocy stwarza możliwość wypracowania nowych relacji ludzi z przyrodą, której przecież sami są częścią. Przy czym artysta jest świadomy nieodwracalnych konsekwencji kryzysu klimatycznego, który zdążył odcisnąć lokalne i globalne piętno. Projekt Reclaiming Abundance wspomaga przyzwyczajoną raczej do dystopii wyobraźnię pozytywnymi scenariuszami i otwiera dyskusję dotyczącą charakteru i ograniczeń społeczno-kulturowych zmian, jakie idą w parze z interwencjami naukowo-technicznymi w zakresie transformacji energetycznej.

II NAGRODA
Amazon Air, Gottfried Haider

Wraz z każdą rzeczą kupioną online trafia do nas powietrze z magazynów największych sklepów internetowych, „zapakowane” w woreczki zabezpieczające pustą przestrzeń w opakowaniach. Gottfried Haider zlecił laboratoryjną analizę próbek takiego powietrza. Wyniki ujawniły związki chemiczne szkodliwe dla zdrowia człowieka i środowiska.

Amazon Air to oryginalna i mocna metafora „toksyczności” globalnego handlu, długiego łańcucha nadmiernej, bezrefleksyjnej konsumpcji, a także korporacyjnych praktyk w zakresie łamania i prób ograniczania praw pracowniczych.

Dzięki pracy Haidera być może w każdej kolejnej odebranej przesyłce, oprócz zamawianych przedmiotów, zwrócimy uwagę na toksyczną pustkę, która trafia do nas wraz z nimi niczym symboliczny rachunek za zdalny dostęp do zglobalizowanego świata. I może w przyszłości będziemy tej pustki zamawiać mniej, nie zwiększając zagrożeń i niesprawiedliwości wynikających z wpływu niepohamowanego konsumpcjonizmu na środowisko – naturalne i społeczne.

Polska

I NAGRODA
#Gardenfit, Magdalena Mojsiejuk

Stopniowe wracanie do dynamicznego, intensywnego życia społecznego po pandemii może okazać się dość osobliwym doświadczeniem. Przez pewien czas prawdopodobnie będziemy się czuć niepewnie i dziwnie. Magdalena Mojsiejuk dostrzegła w tych warunkach podatny grunt dla stworzenia nowej formy społecznego życia – łączącej miejskie ogrodnictwo, fitness oraz lepsze kontakty sąsiedzkie. W wizji Mojsiejuk, zakładając i uprawiając wspólne ogrody, integrujemy swoją społeczność, dbamy o kondycję fizyczną, a w naszym jadłospisie pojawia się więcej lokalnych produktów roślinnych (a zatem zdrowszych i o niższym śladzie węglowym). Wszystko to w otoczeniu zielonych miast.

Mojsiejuk prowokacyjnie zachęca nas do wyobrażenia sobie, co mogłoby się stać, gdybyśmy na kampanię #Gardenfit przeznaczyli podobne kwoty, jak te, które przeznaczamy na wszelkie zajęcia mające nam zapewnić dobrą kondycję fizyczną – zajęcia, które, mimo że opłacone, często pozostają jedynie planami. Tym spekulatywnym projektem autorka pokazuje, że tego rodzaju oddolne, kulturotwórcze działania społecznościowe mają potencjał stawania się źródłem realnych, pozytywnych zmian. Mogą one zapoczątkować trendy, które trwale zmienią lokalne społeczności.

II NAGRODA
Things of Internet, Helena Maciukiewicz

W doświadczeniu potocznym internet wydaje się niematerialny – sprowadzamy go do odbieranych i wysyłanych treści, pomijając społeczno-ekonomiczne konsekwencje jego fizyczności. Proces ten uwidocznił się w czasie pandemii, kiedy tak wiele codziennych spraw musiało odbywać się w świecie online, zastępując bezpośredni kontakt. Na co dzień nie zastanawiamy się nad energochłonną infrastrukturą, dzięki której globalna sieć komputerowa może w ogóle istnieć. Nie myślimy o tym, jak wpływa ona na emisję gazów cieplarnianych, o czym w ostatnim czasie było głośno choćby w kontekście technologii blockchain.

Things of Internet zwraca uwagę na negatywne konsekwencje środowiskowe wszechobecnej cyfryzacji. Interaktywna instalacja Maciukiewicz, ukazując materialny wymiar internetu, oddziałuje na wyobraźnię i emocje, zachęcając do analizy własnych nawyków korzystania z sieci. Podpowiada, jak robić to bardziej odpowiedzialnie, jak bardziej świadomie używać technologii. Im więcej będziemy wiedzieć o środowiskowym kontekście korzystania z urządzeń podpiętych do internetu, tym realniejsze są szanse na skuteczne przeciwstawianie się działaniom nastawionych wyłącznie na zysk korporacji technologicznych, w tym doprowadzaniu do ustanawiania szkodliwych dla ludzi i natury regulacji prawnych.

Open call: Kunstprojekte aus Österreich und Polen

Urteil

Die Jury bestehend aus Stanisław Welbel (Kurator für bildende Kunst, Österreichisches Kulturforum), Agnieszka Jelewska, Ph.D. (Professorin der Adam-Mickiewicz-Universität, Direktorin und Mitbegründerin des Humanities/Art/Technology-Research Center an der Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań) sowie Krzysztof Kornas (Kurator des Przemiany-Festivals, Copernicus Science Centre) entschied sich nach der Auswertung der 49 künstlerischen Arbeiten, die zum Open Call eingereicht wurden, für vier Projekte.

 

Österreich

I. PREIS
Reclaiming Abundance, Oliver Ressler

Wie könnte die Welt in dreißig Jahren aussehen, wenn es uns gelingt, die CO2-Emissionen deutlich zu reduzieren? Oliver Ressler imaginiert Veränderungen, derer es bedarf, um Klimaneutralität zu erreichen. Orte, die für die Weltwirtschaft von zentraler Bedeutung sind, weil sie mit Industriezweigen verbunden sind, die für einen erheblichen Teil der Treibhausgasemissionen verantwortlich sind, passt Ressler visuell an die neuen, emissionsfreien Regeln an. Seine Arbeiten zeigen, wie man sich eine Welt vorzustellen hat, in der die Wirtschaft dekarbonisiert wurde, Ressourcen gespart werden und Mensch und Natur koexistieren.
Letzteres scheint Ressler bei seiner künstlerischen Intervention besonders wichtig zu sein. Die Rekultivierung von Orten, die vom Menschen beherrscht und ausgebeutet wurden sowie Gegenstand industrieller Gewalt waren, schafft die Möglichkeit, ein neues Verhältnis zwischen Natur und Mensch – der schließlich selbst Teil der Natur ist – zu entwickeln. Wobei der Künstler sich der unumkehrbaren Folgen der Klimakrise bewusst ist, die sowohl im Lokalen als auch im Globalen zu beobachten ist. Das Projekt Reclaiming Abundance befeuert die eher an Dystopien gewöhnte Einbildungskraft mit positiven Szenarien und initiiert eine Diskussion über das Wesen und die Restriktionen des soziokulturellen Wandels, der mit den wissenschaftlich-technischen Eingriffen im Bereich der Energiewende einhergeht.

II. Preis
Amazon Air, Gottfried Haider

Mit jedem online gekauften Gegenstand gelangt Luft aus den Lagern der größten Online-Händler zu uns, „verpackt“ in Polsterkissen, mit denen die Hohlräume der Versandpakete ausgefüllt werden. Gottfried Haider hat Proben dieser Luft im Labor untersuchen lassen. Dabei wurden chemische Verbindungen nachgewiesen, die für die Gesundheit des Menschen und die Umwelt schädlich sind.
Amazon Air ist eine originelle und starke Metapher für die „Toxizität“ des globalen Handels, für die langen Lieferketten des übermäßigen und unreflektierten Konsums sowie für Unternehmenspraktiken, mit denen gegen Arbeitnehmerrechte verstoßen, beziehungsweise versucht wird, diese einzuschränken.
Dank Haiders Arbeit werden wir bei jeder neuen Sendung vielleicht nicht nur an die bestellten Artikel, sondern auch an die toxische Leere denken, die wir geschickt bekommen, gleichsam als eine symbolische Rechnung für den Zugang zur globalisierten Welt. Und möglicherweise werden wir in Zukunft weniger von dieser Leere bestellen und infolgedessen die durch den ungezügelten Konsum bedingten Gefahren und Ungerechtigkeiten für Umwelt und Gesellschaft nicht noch zusätzlich verstärken.

Polen

I. PREIS
#Gardenfit, Magdalena Mojsiejuk

Die schrittweise Rückkehr zu einem intensiven und dynamischen gesellschaftlichen Leben nach der Pandemie wird womöglich eine merkwürdige Erfahrung sein. Für eine Weile werden wir uns vermutlich unsicher und seltsam fühlen. Magdalena Mojsiejuk sah darin einen fruchtbaren Boden, um eine neue Form des gesellschaftlichen Zusammenlebens zu entwickeln – die städtischen Gartenbau, Fitness und bessere Nachbarschaftskontakte miteinander verbindet. Indem wir kollektive Gärten gründen und betreiben, integrieren wir – so Mojsiejuks Vision – unsere lokale Gemeinschaft, halten uns fit, und auf unserem Speiseplan finden sich mehr lokale pflanzliche Produkte wieder (die nicht nur gesünder sind, sondern auch einen kleineren CO2-Fußabdruck hinterlassen). Und dies alles in der Umgebung grüner Städte.
Mojsiejuk stellt die provokative Frage, was geschähe, wenn wir für die Kampagne #Gardenfit genauso viel Geld ausgeben würden wie für sämtliche Aktivitäten, die unserer Fitness zugutekommen – Aktivitäten, die, obwohl sie bezahlt wurden, oft nur Pläne bleiben. Mit ihrem spekulativen Projekt zeigt die Autorin, dass derartige kulturfördernde, gemeinschaftliche Initiativen von unten das Potenzial haben, der Ausgangspunkt realer, positiver Veränderungen zu sein. Sie können Trends setzen, die die lokalen Gemeinschaften dauerhaft verändern.

II. Preis
Things of Internet, Helena Maciukiewicz

Die Erfahrung des Internets ist im Allgemeinen immaterieller Natur – meist reduzieren wir das Netz auf die empfangenen und gesendeten Inhalte und ignorieren die sozioökonomischen Auswirkungen seiner Stofflichkeit. Dies wurde besonders deutlich während der Pandemie, als viele alltägliche Angelegenheiten online stattfinden mussten und den direkten Kontakt ersetzten. Wir denken nicht ständig über die energieintensive Infrastruktur nach, dank derer ein globales Computernetzwerk überhaupt existieren kann. Wir überlegen uns nicht, wie das Internet die Emission von Treibhausgasen befördert, worüber zum Beispiel jüngst im Zusammenhang mit der Blockchain-Technologie diskutiert wurde.

Things of Internet verweist auf die negativen Umweltfolgen der allgegenwärtigen Digitalisierung. Maciukiewicz’ interaktive Installation, die die materielle Dimension des Internets thematisiert, spricht unsere Einbildungskraft und Emotionen an und fordert uns auf, unsere Netzgewohnheiten kritisch zu hinterfragen. Maciukiewicz zeigt, wie man die Technologie verantwortungsvoller und bewusster nutzen kann. Je mehr wir über den Umweltaspekt der an das Internet angeschlossenen Geräte wissen, desto größer sind die Chancen, dass wir uns Aktivitäten, die nur dem Profit der Technologiekonzerne dienen – unter anderem gesetzliche Regelungen, die für Mensch und Natur schädlich sind – erfolgreich zur Wehr setzen.

Open call: artistic projects from Poland and Austria

Verdict

The jury consisting of: Stanisław Welbel (curator of visual arts, Austrian Cultural Forum in Warsaw), dr hab. Agnieszka Jelewska (prof. AMU, director and co-founder of Humanities/Art/Technology Research Center at AMU in Poznań) and Krzysztof Kornas (curator of the Przemiany Festival, Copernicus Science Center) after considering 49 artistic works submitted to the open call, has decided to award four projects.

Austria

FIRST PRIZE
Reclaiming Abundance, Oliver Ressler

What might the world look like 30 years from now, once we manage to significantly reduce CO2 emissions? Oliver Ressler imagines the results of specific changes that need to take place on the road towards the human civilization becoming climate-neutral. He adapts the key segments of the global economy, related to industries responsible for the lion’s share of greenhouse gas emissions, to new, zero-emission regulations. His work gives us suggestions on how to design a world in which the de-carbonization of our economy, preserving our resources, and the co-existence of man and nature is actually possible.

That last aspect seems to be particularly important to the interventions which Ressler stages in meticulously selected spaces. The reintroduction of plants into places dominated by man, exploited and subjected to industrial violence, creates an opportunity to build a new relationship between people and nature, of which they are, after all, a constituent part. However, the artist is aware of the irreversible consequences of the climate crisis, which has already made an impact both locally and globally. Reclaiming Abundance rejuvenates our imaginations, by this point geared towards dystopia, offering positive scenarios, and opening a debate on the nature and limitations of the social and cultural changes that go hand in hand with scientific and technical efforts to transform our energy sector.

SECOND PRIZE
Amazon Air, Gottfried Halder

With every item bought online, we also receive air from the warehouses of the biggest Internet stores, “packaged” into little plastic bags that fill out the empty space in the cartons. Gottfried Haider commissioned a lab to analyze samples of this air. The analysis revealed traces of chemical compounds which are harmful to people’s health and the environment.

Amazon Air is an original and powerful metaphor of the “toxicity” of global trade, the long chain of excessive and mindless consumption, as well as corporate attempts to break and curtail workers’ rights.

Thanks to Haider’s work, perhaps now every time we open another package, we will be aware of the toxic void that accompanies the items we have ordered, like a symbolic receipt for our remote access to a globalized world. And perhaps in the future, we will venture to order less of that void, thus limiting our contribution to the growing dangers and injustice visited upon our natural and social environment as a result of unfettered consumerism.

Poland

FIRST PRIZE
#Gardenfit, Magdalena Mojsiejuk

The gradual return to a dynamic, intensive social life after the pandemic might turn out to be a rather peculiar experience. For a time, we are probably going to feel strange and anxious. Magdalena Mojsiejuk has noticed that these conditions offer a fertile ground for the creation of a new form of social life – one that combines urban gardening, fitness, and better neighborly relations. In Mojsiejuk’s vision, by creating and tending to collective gardens, we are integrating our community, improving our physical fitness, and bringing more locally sourced plant products (which are healthier and have a smaller carbon footprint) into our kitchens. All against the backdrop of green cities.

Mojsiejuk provocatively encourages us to imagine what could happen if we devoted to #Gardenfit the kind of money we spend on all the activities that are meant to improve our physical fitness – classes that, though already paid for, frequently remain in the realm of potentiality. With this spectacular project, the author shows us that these kinds of grassroots, culture-forming social initiatives have the potential to become a source of real, positive change. They can start trends that will permanently change local communities.

SECOND PRIZE
Things of Internet, Helena Maciukiewicz

In our everyday experience, the Internet seems immaterial – we reduce it to uploaded and downloaded content, overlooking the social and economic ramifications of its physical presence. This issue came into focus during the pandemic, when so many everyday things had to take place in the online world, replacing personal contact. We don’t usually think about the energy-consuming infrastructure that keeps the global computer network alive. We don’t think about how it affects the emission of greenhouse gases, an issue which recently became part of public discourse thanks to the blockchain technology.

Things of Internet directs our attention to the negative environmental impact of ubiquitous digitization. By showing the material dimension of the Internet, Maciukiewicz’s interactive installation stimulates our emotions and imagination, encouraging us to analyze our Internet habits. It offers us tips on how to approach it more responsibly, and how to be more conscious of using technology. The more we know about the environmental aspect of using devices connected to the Internet, the better our chances are of successfully countering the actions of purely profit-driven tech corporations, such as introducing new regulations that are harmful to people and the environment.

Wszystkie nadesłane zgłoszenia