Już wkrótce 32 miejscowości będą miały własne minicentra nauki. Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Centrum Nauki Kopernik rozpoczynają inicjatywę, w ramach której stworzone zostaną Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności (SOWA).
Inicjatywa ta wpisuje się w programy realizowane przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Społecznej Odpowiedzialności Nauki, mające na celu popularyzację i upowszechnianie nauki oraz badań naukowych. Minister przyznał Centrum Nauki Kopernik dotację celową na uruchomienie 32 lokalnych Stref Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności w latach 2021-2025.
Centrum Nauki Kopernik od lat promuje ideę uczenia się poprzez samodzielne eksperymentowanie. Ta metoda pozwala nie tylko poszerzać wiedzę, ale także wspiera rozwój kompetencji przyszłości, inspiruje, skłania do współpracy, rozbudza ciekawość, kreatywność i poczucie sprawczości. W Koperniku istnieje unikalne środowisko edukacyjne, w którym przenikają się role zwiedzających i projektantów, nauczycieli i uczniów. To, co lokalne, łączy się z tym, co globalne. Złożoność i dynamika tego środowiska umożliwia tworzenie unikatowych rozwiązań (eksponatów, wystaw, zestawów edukacyjnych), wykorzystujących interdyscyplinarną wiedzę o nauce, projektowaniu i procesie uczenia się. SOWY pozwolą przenieść najlepsze doświadczenia edukacyjne i wystawiennicze Kopernika do społeczności lokalnych.
Jak będą wyglądać SOWY?
Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności powstaną przy już funkcjonujących instytucjach takich jak domy kultury, biblioteki, muzea. Będą się składać z wystawy oraz Majsterni, czyli przestrzeni swobodnego eksperymentowania, w której można prowadzić różnorodne zajęcia.
Wystawa
To 15-18 eksponatów wybranych przez zespół Centrum Nauki Kopernik. Dotyczą one różnych dziedzin nauki, dzięki czemu zwiedzający będą mogli poznać rozmaite aspekty świata przyrody, takie jak ruch, światło czy ludzki organizm. Eksponaty będą wobec siebie komplementarne i pozwolą doświadczać zjawisk w różny sposób, co umożliwi głębsze zrozumienie badanych zagadnień. Wśród eksponatów znajdą się m.in. „Kolorowe cienie” (mechanizmy powstawania cienia), „Rysowanie w lustrze” (koordynacja oka i ręki), „Idealna symetria” (symetria ludzkiej twarzy).
Majsternia
To przestrzeń, w której można samodzielnie lub grupowo podejmować wyzwania logiczne, konstruktorskie, inżynieryjne (np.: „Skonstruuj zamek do drzwi”, „Zbuduj tor magnetyczny dla piłki”, „Zagraj na kieliszkach”). Na miejscu dostępne są potrzebne do wykonania zadań akcesoria.
Zajęcie warsztatowe
SOWY mogą być również miejscem szerokiej działalności programowej. Do lokalnych placówek trafią scenariusze zajęć, przetestowanych i prowadzonych w Koperniku, np. Warsztatów Familijnych. Centrum pomoże także w zakładaniu i prowadzeniu Klubów Młodego Odkrywcy – zajęć pozaszkolnych dla dzieci przedszkolnych i uczniów szkoły podstawowej.
Kiedy i gdzie powstaną SOWY?
Dwie pierwsze „pilotażowe” Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności zaczną działać jesienią tego roku – w Raciborzu i Piotrkowie Trybunalskim. 18 kolejnych powstanie w roku 2022, a w 2023 – 12 następnych. Ich lokalizacje zostaną wybrane w naborze, który zostanie ogłoszony do końca marca bieżącego roku.
Mogą w nim wziąć udział instytucje prowadzące działalność wystawienniczą wspólnie z organami jednostek samorządu terytorialnego, działające w miejscowościach o liczbie mieszkańców nie większej niż 150 tys.
SOWY pomogą budować zaangażowanie w naukę i jej społeczne rozumienie. Pozwolą przekonać się, że nauka nie jest zbiorem faktów, tylko sposobem zdobywania wiedzy, poznawania świata, istotną częścią ludzkiej kultury.
